Yasin Aktay’ın Yeni Åžafak gazetesinde yayımlanan konuyla alakalı yazısı (30 Nisan 2020) ÅŸöyle:

Libya’da Darbeci Hafter’e Karşı 15 Temmuz Ruhu

Bütün dünya koronavirüsle mücadelede ortak bir duyarlılık ve güvenlik anlayışıyla birleÅŸmiÅŸ, iÅŸin vahametini anlamış, bu konuda ortak bir strateji arayışında dayanışmanın yollarını arıyor. Herkes biliyor ki bu sorun bütün dünyanın sorunu ve bir ülke ne kadar baÅŸarılı bir biçimde baÅŸ etmenin yollarını bulsa da bütün dünyada eÅŸzamanlı olarak çözülmediÄŸi sürece, sorundan kurtulmanın yolu yok. Bu durumun doÄŸal olarak farz ettiÄŸi basit bir acil durum tedbiri olmalı. Ä°nsanlar bu ortak ve en acil soruna odaklanmalı, bazı ihtilaflarını, kavgalarını ertelemeliler.

Hal böyleyken, bu sorun bazı ülkeleri ve bazı ÅŸahısları hiç ilgilendirmiyor gibi, ilgilendirmemesi bir yana selden kütük kapmanın telaşındalar.

Yemen’de BAE Güney’de planlarını adım adım, oradaki bütün insani krizleri yok sayarak uygulamaya, Yemen’i bölme çalışmalarına devam ediyor. Aslına bakarsanız, ÅŸu anda gündemimizin en önemli konusu olarak bütün dünyada koronavirüsten ölenlerin toplam sayısı hala Yemen’de BAE ve SA yüzünden iyice kirlenen savaÅŸ ÅŸartlarında sadece açlıktan birkaç ay içinde ölen çocukların sayısından daha fazla deÄŸil. Tabi virüsten dolayı ölenler konusunda bütün dünyada ortak bir savunma mekanizması devreye girmiÅŸ durumda, ama Yemen’de çocuklar kimseyi suçlayamayacağımız bir virüs dolayısıyla deÄŸil, bizzat orayı kurtarma bahanesiyle gelip ÅŸimdi ülkeyi bölerek talan etmeye çalışan sözde kurtarıcılar yüzünden ölüyorlar.

Bu arada Libya’da da BAE’nin desteklediÄŸi darbeci general Hafter virüs dolayısıyla durup bir soluklanmak, insan olduÄŸunu ve diÄŸer insanlarla bir dayanışma içine girmesi gerektiÄŸini hatırlamak yerine tam da bu kriz dolayısıyla dünyanın meÅŸguliyetini fırsat bilerek Trablus’a bir saldırı baÅŸlattı. Her zaman olduÄŸu gibi yine sivil hedefleri vurdu, suçlarına suç kattı. Oysa en son Berlin AnlaÅŸmasıyla ilan edilen ateÅŸkese Rusya’nın baskısıyla da olsa uyacağını ilan etmiÅŸti. Åžu anda o anlaÅŸmaya uymamak için gösterebildiÄŸi hiçbir gerekçe yok. Tek gerekçe, dünyanın, özellikle Türkiye’nin de koronavirüsle mücadele ile meÅŸgul olmasından dolayı kendisini Libya’yı tek başına ele geçirmekten engelleyecek hiç kimsenin kalmamış olduÄŸunu vehmetmiÅŸ olmasıydı.

Oysa hesabının çok yanlış olduÄŸunu bu saldırıya karşı gördüÄŸü müthiÅŸ direniÅŸ ve karşı saldırıyla trajik bir biçimde anlamış oldu. Çünkü Türkiye koronavirüsle meÅŸgul olsa da, hayatı terk etmiÅŸ deÄŸil. Åžu anda dünya da koronavirüsle mücadeleyi en baÅŸarılı biçimde yürüten ülke olarak Türkiye’ye dikkat kesilmiÅŸ durumda. BaÅŸarı sadece hastalığı durdurmak ve iyileÅŸtirmekte deÄŸil, aynı anda hayatın akışını tamamen durdurmamayı baÅŸarabilmekte ve devletin sorunlarla baÅŸ etme kapasitesinin yüksekliÄŸini gösterebilmesinde yatıyor.

Nitekim Türkiye’nin Libya’nın meÅŸru hükümetiyle yaptığı en meÅŸru, hatta Libya’daki tek meÅŸru anlaÅŸma çerçevesinde verdiÄŸi teknik ve askeri destekle Hafter, hayatının muhtemelen son büyük darbesini ve hatasını yapmış olduÄŸunu gördü.

Saldırıları geri püskürtüp kısa sürede karşı saldırıya geçen Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti güçleri Trablus’un batısında yer alan Sabrata, Surman ve El Ajaylat ÅŸehirleriyle birlikte toplam 7 ÅŸehri ele geçirerek komÅŸu Tunus sınırlarının kontrolünü yeniden ele geçirdi. Orada durmayan UMH güçleri ÅŸimdi de baÅŸkent Trablus’un 50 km güneyindeki Tarhuna’ya yönelmiÅŸ durumda.

Tarhuna, Hafter’in darbesini baÅŸlattığı DoÄŸu Libya’dan sonra, Trablus’u ve tüm Libya’ya ele geçirmek üzere faaliyetlerini yürüttüÄŸü Batı Libya’daki en önemli üssü. Bu merkezin ÅŸu anda kuÅŸatılmış olması Libya’nın güneyindeki halkta Hafter’in sonunun geldiÄŸine dair bir umudu yeÅŸertmiÅŸ durumda. Tarhuna’daki üssün düÅŸmesi Hafter’in Batı’daki bütün dayanağını çökertmiÅŸ olacaktır. UMH güçleri artık kovalayan taraf ve öyle görünüyor ki gerçekleÅŸmesi an meselesi haline gelmiÅŸ olan Tarhuna’nın ele geçirilmesinden sonra sıra Güneydeki el-Jufra ve ardından doÄŸudaki, yani Hafter’in asıl kontrol bölgesindeki Ecdebiya’ya gelmiÅŸ olacak.

Libya Devlet Yüksek Konseyi BaÅŸkanı Halid e-MiÅŸri, UMH’nin Ramazan sonuna kadar Hafter’in ordusunu tamamen bitirmenin hesaplarını yaptığını söyledi.

Bu durumda sadece silahlı gücüne güvenen Hafter için yolun sonunun göründüÄŸü bir sürece girilmiÅŸ oluyor Libya’da. Tam bu noktada iki gün önce Hafter’den ÅŸaşırtıcı bir hamle geldi. Yine BAE aklıyla kendi meÅŸruiyetini dayandırdığı Tobruk meclisine karşı da darbe yapan Hafter, böylece kendisini bütün Libya’nın tek hakimi ilan etti ve bütün Libya halkının otoritesini tanımasını istedi.

Bu hamle ÅŸaşırtıcı, çünkü sahada sürekli olarak kaybetmekte olan ve her ÅŸeyini kaybetmesine ramak kalmış biri olarak bu hamlesinin hiçbir karşılığı yok. Üstelik bu hamlesiyle bir kez daha kendi darbecilik tarihini de herkese tekrar hatırlatmış oldu. Tabii itaat talep ettiÄŸi Libya halkının bütün kesimleri hemen tepkilerini eskisinden daha güçlü bir biçimde gösterdi. Türkiye’nin 15 Temmuz ruhu adeta Libya’ya intikal etmiÅŸ oldu. Uluslararası toplum düzeyinde de hem Avrupa’dan hem Amerika’dan bu hamle sert karşılık gördü.

Aslında bu manzara Hafter’in ÅŸimdiye kadar zaten var olmayan ama fiili gücüyle ve BAE, Mısır ve Fransa desteÄŸiyle sürdürebildiÄŸi meÅŸruiyetinin de sonuna geldiÄŸinin resmidir. Kaybederken yaptığı bu hamlenin akılla, mantıkla izah edilebilir bir yanı olmasa da, bir umut Libya’yı bölerek yine doÄŸusuna hakimiyetini sürdürme imkanına tutunmaya çalıştığı söylenebilir. Onu destekleyen güçler, baÅŸta BAE’nin zaten böyle bir planı baÅŸtan beri vardı. Libya’nın tamamına hakim olamasa da bari bir kısmıyla yetinme noktasına gelmiÅŸ olduÄŸu anlamına geliyor bu durum.

Tabii olayın anlamlı bir tarafı, Libya’yı parçalamayı hedefleyen böyle bir hamlenin 1963 yılında Kral Ä°dris el-Senusi’nin federal Libya’yı birleÅŸtiren anayasal düzenlemeyi yaptığı 26 Nisan tarihine denk gelmiÅŸ olması.

Tabii, Hafter’in niyeti Libya’ya birleÅŸmiÅŸ olduÄŸu tarihte bölmek olsa da, bizzat yaptığı hamleyle istemeden de olsa tekrar birleÅŸmesine vesile olacak görünüyor.