CHP Genel Başkanı Özgür Özel, İYİ Parti Grup Başkanvekili Turhan Çömez ve CHP İstanbul Milletvekili Turan Taşkın Özer'in, dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin tezkereler, Anayasa ve Adalet Karma Komisyonu'na gönderildi.

CHP Genel BaÅŸkanı Özgür Özel, Ä°YÄ° Parti grup BaÅŸkanvekili Turan Çömez ve CHP Yüksek Disiplin Kurulu BaÅŸkanı Turan TaÅŸkın Özer hakkında fezleke düzenlendi.

TBMM BaÅŸkanlığı Anayasa ve Karma Komisyonu'na fezlekeleri iletiyor. Komisyon toplanması halinde fezlekeleri gündemine alabilir veya alt komisyon kurabilir. Alt Komisyon kurulması karar verilirse alt komisyon kararını Komisyona iletecek. Karma Komisyon dokunulmazlıklara iliÅŸkin karar verebilir ve Genel Kurula gönderebilir.

Geçen hafta da 18 Nisan 2025 tarihinde CHP Genel BaÅŸkanı Özgür Özel hakkında Danıştay önünde yaptığı konuÅŸmadan dolayı soruÅŸturma baÅŸlatılmıştı.

MÄ°LLETVEKÄ°LÄ° DOKUNULMAZLIÄžININ KALDIRILMASI SÜRECÄ° NASIL Ä°ÅžLÄ°YOR? HAZIRLIK KOMÄ°SYONU KURULUYOR

Karma Komisyon BaÅŸkanı, dokunulmazlık dosyalarını incelemek üzere her siyasi partinin Hazırlık Komisyonuna verebileceÄŸi üyeleri arasından ad çekme suretiyle 5 üyeli bir Hazırlık Komisyonu teÅŸkil ediyor. Hazırlık Komisyonu, kendine gizli oyla bir baÅŸkan ve sözcülük görevini de yapacak bir katip seçiyor. Hazırlık Komisyonu, kurulduÄŸu andan itibaren en geç 1 ay içinde dosyayı inceleyerek raporunu hazırlıyor. Bu komisyon bütün kağıtları inceleyip gerekirse o milletvekilini dinliyor ancak tanık dinleyemiyor.

Hazırlık Komisyonu, yasama dokunulmazlığının kaldırılması yönünde karar alırsa dosya Karma Komisyona havale ediliyor. Karma Komisyon da 1 ay içinde Hazırlık Komisyonu raporunu ve eklerini görüÅŸerek sonuçlandırıyor.

Karma Komisyon, dokunulmazlığın kaldırılmasına veya kovuÅŸturmanın milletvekilliÄŸi sıfatının sona ermesine kadar ertelenmesine karar veriyor. Karma Komisyon kovuÅŸturmanın ertelenmesini kararlaÅŸtırmışsa bu yöndeki raporu Genel Kurulda okunarak bilgiye sunuluyor. Bu rapora milletvekilleri tarafından 10 gün içinde itiraz edilmezse kesinleÅŸiyor, itiraz edilmesi halinde ise rapor Genel Kurul gündemine alınıyor. Ä°tiraz edilmeyen dosyalar CumhurbaÅŸkanlığına gönderiliyor.

Dokunulmazlığın kaldırılması yönündeki Karma Komisyon raporları, doÄŸrudan Genel Kurul gündemine giriyor. Genel Kurul, raporu kabul ederek dokunulmazlığın kaldırılmasını kararlaÅŸtırabileceÄŸi gibi, raporu reddederek yargılamanın dönem sonuna ertelenmesine de karar verebiliyor.

KovuÅŸturma ertelenmiÅŸ ve bu karar Genel Kurulca kaldırılmamış ise dönem yenilenmiÅŸ olsa bile milletvekilliÄŸi sıfatı devam ettiÄŸi sürece ilgili hakkında kovuÅŸturma yapılamıyor.

GENEL KURUL AÅžAMASI

Milletvekillerine dağıtılan Karma Komisyon raporu, Genel Kurulda okunarak görüÅŸülüyor. Biri lehte diÄŸeri de aleyhte olmak üzere, iki milletvekili rapor üzerinde konuÅŸma yapıyor. Fezlekesi olan milletvekili isterse Hazırlık Komisyonunda, Karma Komisyonda veya Genel Kurulda kendi savunmasını yapabiliyor ya da baÅŸka bir milletvekili arkadaşına savunma yapması için bu hakkını verebiliyor. Söz ve savunma talebi yoksa görüÅŸmeler tamamlanıyor. Daha sonra Karma Komisyonun yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına dair raporu oylamaya sunuluyor. Genel uygulamaya göre açık oylama yapılıyor. Genel Kurulda dokunulmazlıkların kaldırılmasına iliÅŸkin oylamada, karar yeter sayısı (151) yeterli oluyor.

HER MÄ°LLETVEKÄ°LÄ° VE DOSYA Ä°ÇÄ°N AYRI OYLAMA YAPILIYOR

Genel Kuruldaki oylamada, her milletvekili ve fezleke için ayrı oylama yapılıyor. Bir milletvekili hakkında iki dosya varsa iki dosya ayrı ayrı oylanıp karara baÄŸlanıyor. Dokunulmazlık hangi dosya hakkında kaldırıldıysa yalnızca o fezleke hakkında yargılama yapılabiliyor. Milletvekilinin dönem sonuna bırakılan dosyası hakkındaki dokunulmazlığı devam ediyor.

Genel Kurul kararından sonra milletvekilinin dokunulmazlığı, söz konusu dosya için kaldırılmış oluyor.

Meclis BaÅŸkanlığı, dosyayı CumhurbaÅŸkanlığı aracılığıyla Adalet Bakanlığına gönderiyor. Bakanlık da dokunulmazlığı kaldırılan milletvekili hakkında gereÄŸinin yapılması için dosyası ilgili savcılığa havale ediyor. Savcılık da dosyanın ulaÅŸmasının ardından soruÅŸturmaya kaldığı yerden devam ediyor, söz konusu milletvekilini tutuklanması talebiyle mahkemeye de sevk edebiliyor ya da tutuksuz olarak yargılanmasına da devam edebiliyor.

DOKUNULMAZLIĞI KALKIYOR AMA MİLLETVEKİLLİĞİ DEVAM EDİYOR

Bir milletvekilinin dokunulmazlığının kalkmasıyla milletvekilliÄŸi düÅŸmüyor, devam ediyor. Milletvekili maaşını alıyor ve diÄŸer sosyal haklarından yararlanıyor. Tutuklanmamışsa Meclise gelerek yasama çalışmalarına da katılabiliyor. Bir vatandaÅŸ tutuksuz olarak nasıl yaÅŸamını sürdürüyorsa milletvekili de o ÅŸekilde çalışma hayatına devam edebiliyor.

Ancak milletvekili hakkındaki ceza kesinleÅŸtikten sonra Genel Kurulda okunuyor ve o zaman milletvekilliÄŸi düÅŸürülüyor.

Milletvekilinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına veya milletvekilliÄŸinin düÅŸmesine karar verilmesi halinde, Genel Kurul kararının alındığı tarihten itibaren 7 gün içinde ilgili milletvekili veya bir diÄŸer milletvekili, kararın Anayasaya, kanuna veya Ä°çtüzüÄŸe aykırılığı iddiasıyla iptal için Anayasa Mahkemesine baÅŸvurabiliyor. Anayasa Mahkemesi, iptal istemini 15 gün içinde kesin karara baÄŸlıyor.

Özgür Özel , Fezleke, Dokunulmazlık