Türkiye ve İran, mayıs ayında Mevln Cellleddin Rûmînin eserlerinin kendi ortak mirasları olduğunu belirterek Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) Dünya Belleği listesine alınmasını istemişti. Bu gelişmeden haberdar olan Afganistan, Rûmînin kendi topraklarında doğduğunu belirterek, Mevlnnın çalışmaları üzerinde kendi haklarının da olduğunu iddia etti. Afganistan Enformasyon ve Kültür Bakanlığı, Mevln Belh kentinde doğdu ve bizi gururlandırıyor açıklamasını yaptı.
Bakanlık sözcüsü Harun Haklimi ise UNESCO bize hiçbir şey sormadı derken, Afganistanın Mevln üzerindeki hak iddiasının Türkiye ve İrandan daha güçlü olduğunu savundu. Mevlnnın eserleri Afganistanda ilkokullarda öğretiliyor. Çoğu araştırmacı, Mevlnnın Belhde doğduğunu kabul ediyor ancak bazıları ise şairin Tacikistan doğumlu olduğunu savunuyor. Afganistanda doğmuş olsa da Mevln, hayatının büyük kısmını Türkiyede geçirdi.
Afganistanı saymamak Mevlnya adaletsizlik olur
Eski bir savaş ağası olan Belh kentinin valisi General Ata Muhammed Nur, Afganistanın BM temsilcisini harekete geçmeye çağırdı. Vali Nur, Mevlnyı sadece iki ülkeyle (Türkiye ve İran) sınırlayarak tüm dünyada değer verilen ve hayranlık duyulan küresel bir kişiliğe adaletsizlik yapmış oluruz dedi. Belh Üniversitesi öğretim üyesi Sadık Usyan, Mevlnnın Afganistanın kültürünün ve kimliğinin önemli bir parçası olarak görüldüğünü anlattı.
Usyan, Mevlnyı Afganistandan ayırmanın ülkeye hakaret ve hatta tehdit olacağını savundu. Afganistanın başkenti Kabildeki UNESCO temsilcisi Ricardo Grassi ise konuyla ilgili olarak bir karışıklık olduğunu kaydetti. Grassi, Mevln için her ülkenin başvuru yapabileceğini ancak başvurunun ele alındıktan sonra karar verileceğini söyledi. Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile bu yıl haziran ayında yaptığı görüşmede Mevln konusuna değinmiş ve Rûmînin iki ülkenin ortak onuru olduğunu söylemişti. Rûmînin çalışmalarının Türkiye ve Afganistanın ortak mirası olarak kayıt altına alınması için hazır olduğunu belirten Gani, İrandan bahsetmemişti.
