Belgeye verilen ek değişiklik önergeleriyle 7 Haziran seçimleri de metne yansıtıldı. Ülkenin çeşitliliğini yansıtır şekilde Türk modern tarihinin en kapsayıcı ve temsil düzeyi en yüksek parlamentosunun seçilmesinden duyulan memnuniyetin dile getirildiği metinde Türk demokrasisinin dayanıklılığı ve vatandaşların demokratik ruhu övüldü.

AP, seçim günü sivil toplum gönüllülerinin katılımını etkileyici olarak tanımlarken tüm siyasi partilere Türkiyenin demokratikleşme sürecini ve Avrupa Birliğiyle reform diyaloğunu yeniden canlandırma amacıyla istikrarlı ve kapsayıcı bir hükümet oluşturma yönünde çalışma çağrısı yaptı.

1915 ATIFI

Rapora verilen değişiklik önergesiyle 24 Nisan öncesi kabul edilen ve 1915 olaylarını soykırım olarak tanımlayıp Türkiyeden de tanıma talep eden AP kararına atıf yapan bir vurgu eklenmesi Türkiyenin tepkisini çekecek bir gelişme olarak görülüyor. PKKnın ABnin terör örgütleri listesinden çıkması yönündeki talebe ise metinde yer verilmedi.

TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERE DİKKAT ÇEKİLİYOR

Rapor özellikle temel hak ve özgürlükler açısından son derece ciddi eleştiriler içermesiyle dikkat çekiyor. Türkiyenin bolca eleştirdiği ve uygulamaların ABnin benimsediği ilke ve değerlerle uyuşmadığının net şekilde hissettirildiği ana alanlardan birini basın özgürlüğü oluştururken yargı alanındaki gelişmeler de APnin üzerinde ısrarla durduğu ve olumsuz vurguların yoğunlaştığı başlıklar arasında yer alıyor.

Son dönemde devreye sokulan Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) Yasası, MİT Yasası, iç güvenlik paketi ve yaratacağı olası sonuçlar nedeniyle APnin endişe belirttiği unsurlar arasında yer alıyor. Makul şüpheli konsepti üzerinde özellikle duran AP, bu yaklaşımın muhaliflere karşı keyfi saldırılara kapıları açtığının altını çiziyor. Yolsuzluk suçlamalarına yönelik olarak hükümetin takındığı tavır da eleştiriliyor.

IŞİDLE YETERİ KADAR MÜCADELE EDİLMİYOR

Daha önceki belgelerde yer alan bazı eleştiriler dozu yükseltilerek bu metne de yansıtılırken ABnin ortağı ve NATO üyesi olduğu hatırlatılarak Türkiyenin Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) ve benzer örgütlerle yeterli düzeyde mücadele etmediği imasıyla kaleme alınan paragraf özellikle dikkat çekiyor.

EN ÖNEMLİ SÜRPRİZ: RUSYA İLE İŞBİRLİĞİ

Metnin ilk halinde yer alan çeşitli başlıkların açılmasına yönelik doğrudan vurgular da gruplar arasındaki anlaşmazlıklar ve metnin kabul edilmeme riskinin belirmesi üzerine dolaylı ve pasif vurgulara çevrildi. Rusyayla Türkiye arasındaki yakın enerji işbirliğinden duyulan endişenin altının çizilmesi ise en önemli sürprizlerden birini oluşturdu.

LAİKLİK YENİDEN GÜNDEMDE

Dikkat çeken yeniliklerden birini uzun süredir bahsi geçmeyen laiklik konusunun tekrar APnin gündemine girmesi oluşturuyor. İnanç temelliler gibi seküler olanın da dahil olduğu farklı yaşam tarzlarına saygı gösterilmesine ve din ile devletin birbirinden ayrı tutulmasına ihtiyacın altı çiziliyor.

AKKUYU TALEBİ

Soma ve Ermenek kazaları bağlamında çalışma koşulları ve sendikal haklar konuları da daha detaylı işleyen AP, Akkuyu Nükleer Santraline yönelik çalışmaların durdurulmasını istiyor. Bu konudaki en ilginç vurguyu ise bundan sonra atılacak adımlara Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesiminin dahil edilmesi bu yapılamıyorsa en azından danışmada bulunulması oluşturuyor.

MARAŞIN İADESİ İSTENİYOR

Kıbrıs konusuna çok geniş yer ayrılan raporda Ankaraya yönelik geleneksel vurgular tekrarlanırken Türkiyeden askerlerini çekmeye başlaması ve kapalı bölge Maraşın Birleşmiş Milletlere iadesi isteniyor.

Zorunlu askerliğe karşı vicdani ret hakkının tanınması, Türk Silahlı Kuvvetlerinin eşcinsellik ve transseksüelliğin psikoseksüel hastalık olarak görmeye son vermesi talepleri de raporda yer alıyor.

GÜVEN ÖZALP / BRÜKSEL