Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz, tahta geçirdiği 100 gün içinde 65 karar alarak ülke tarihine geçti.

Suudi Arabistanda ağabeyi Abdullah bin Abdulazizin vefatı üzerine Kraliyet tahtına geçen Selman bin Abdulaziz, yönetimde 100üncü gününü geride bıraktı. Selmanın görevdeki ilk 100 gününe 2 fırtına, Yemende Husilere yönelik Kararlılık Fırtınası harekatı ve Şafak Fırtınası olarak adlandırılan geniş çaplı kabine değişikliği damgasını vurdu.

Suudi Arabistanın yeni Kralı Selman, 23 Ocak a oturduğu tahtta kendisini bekleyen birçok sorunla yüz yüze kaldı. Bir kısmı iç bir kısmı dış siyasetle ilgili sorunları birkaç ana başlıkta toplamak mümkün. Buna göre ülkenin dış siyasette karşılaştığı en önemli sorunlar; Husi Ensarullah hareketinin güney komşusu Yemende darbe yaparak yönetimi ele geçirmesi, muhalifleri desteklediği Suriyede düşmeyen Beşşar Esed yönetimi ve tabii iki sorunda da karşı tarafta yer alan İran.

İranın bölgede artan nüfuzu ve stratejik dengeleri değiştirebilecek adımlarına karşı hamle geliştirmeye çalışan Kral Selmanın, Yemende, Husilere karşı Kararlılık Fırtınası adı altında başlattığı askeri operasyon, ülkenin ve bölgenin gündemini işgal etmiş durumda.

Irak ve Suriyede büyük ilerleme kaydeden terör örgütü DAEŞin uzantısı erör hareketleri, ülkenin doğusu ile güneyindeki nüfus içinde önemli bir oran teşkil eden ve yönetimi, askı ve ötekileştirme politikası uygulamakla itham eden Şii kesim ise, 79 yaşındaki Kralın karşı karşıya kaldığı diğer sorunlar.

-Devlet kademelerinde köklü değişiklikler

Kral Selman, dün itibariyle geride bıraktığı tahttaki 100 gün içinde 65 karar alarak ülke tarihine geçti. Göreve geldikten yalnızca birkaç saat sonra aldığı 6 kararla, Prens Muhammed bin Naifi (56), kurucu Kral Abdulazizin torununu, 2. Veliaht ve İçişleri Bakanlığı vazifesine, oğlu Prens Muhammed bin Selmanı (30) da savunma bakanlığına atayan Kral Selman, ilk defa kraliyet ailesinin 3. nesil üyelerini yönetimde karar sahibi duruma getirmiş oldu.

Selman, kamuoyunda önce 29 Ocak a sonra da 29 Nisan sabahında, Şafak fırtınası olarak adlandırılan, Veliaht Prens Mukrin bin Abdulazizin yerine Bin Naifi, onun da yerine oğlu Muhammedi geçirmesi dahil toplamda 59 karara imza atarak Suudi Arabistan için çok köklü kabul edilebilecek bir adım attı.

Her şeye rağmen bazı siyasi analistler, değişiklikleri farklı yorumlayarak, Kral Selmanın, ülke tarihinde ilk defa, kurucu Kral Abdulazizin hanımı Hassa es-Sudayri in çocuk ve torunlarını, Sudayrileri, yönetimin üst kademesine yani kraliyet, veliahtlık ve 2. veliahtlık makamlarına birlikte taşıdığını belirterek tarafgirlik yaptığını ve bunun, Suudi kraliyet ailesi içinde yeni güç çekişmelerini beraberinde getireceğini söylüyor.

-Reform adımları

Yönetimindeki güç dengeleri açısından çok önemli adımlar atan Selman, ayrıca ırkçı söylemde bulunduğu gerekçesiyle bir prensi spordan ve medyadan men etti, bir bakanı vatandaşla tartıştığı için görevden aldı, 20 yıldır ülkeye dönemeyen muhalif Kessab el-Uteybi in girişine izin verdi ve yönetime muhalefetiyle ve özgürlükçü yorumlarıyla tanınan İslam alimi Selman el-Avdeyi yurt dışına çıkış yasağını kaldırdı.

- Kararlılık Fırtınası

Selman, görevinin henüz 7. haftasında, dış siyasette çok önemli bir adım sayılan, Yemendeki Husi Ensarullah hareketine yönelik Kararlılık Fırtınası askeri harekatını başlattı. Daha önce siyasi ve iktisadi olarak desteklediği Mısır, Sudan ve Türkiye gibi ülkelerin de Suudi Arabistanın askeri harekatını desteklemesi ise bölgede yeni bir Sünni ittifakını ve yakınlaşmasını işaret etti.

Bazı yorumculara göre, Kararlılık Fırtınası ve daha sonra başlatılan Umuda Dönüş operasyonları, Husileri etkisizleştirme ve İrana bölgeden elini çekmesi açısından önemli bir mesaj verirken kimilerine göre askeri harekat, Husileri diyalog masasına oturtamadı dolayısıyla başarısız kaldı.

Suudi Arabistanın ve yeni Kralı Selmanın yüz yüze bulunduğu sorunları ayrı birer başlık altında incelersek;

- Yöneticilerin yaş sorunu

Ülkenin kurucusu Kral Abdulazizin 1953 e hayatını kaybetmesinden sonra, kraliyet tahtının sırayla kardeşten kardeşe devam etmesi nedeniyle genelde üst düzey yöneticiler yaşlı olmuş, bu da kimi çevrelerce kapasitenin altında hareket etmeye neden olduğu şeklinde nitelendirilmişti.

Gerçekleşen geniş çaplı kabine değişiklikleri, yeni Kralın ailenin gençlerden oluşan üçüncü neslini ilk defa söz sahibi hale getirdiği şeklinde değerlendiriliyor.

- İç sorunlar

Suudi Arabistan kralının, Şiilerin hassasiyetleri ve ülkesinin kalkınma sorunları gibi bütün iç sorunlarla 100 günde başa çıkması beklenemezdi ancak, bu sorunlar hakkındaki görüşlerini yansıtan bazı durumlar şöyle sıralanabilir.

Kral göreve gelmesinde sonra 10 Mart a yaptığı ilk televizyon konuşmasında Bir vatandaşın diğerinden, bir bölgenin diğerinden farkı yoktur. Ülkenin insanları kanunlar önünde eşittir. Bu konuda rehavet kabul edilemez dedi.

En-Nasr Kulübünün Onursal Üyesi ve eski Başkanı Prens Memduh bin Abdurrahman bin Suud, bir gazeteciye Irkçı ve saldırgan ifadeler kullandığı için Kral, 26 Nisanda bir emirle onu sportif faaliyetlere katılmaktan men etti.

İçişleri Bakanı Emir Muhammed Bin Selman, 24 Nisanda bir askerin el-Katif eki Şii nüfusa karşı attığı tehdit içerikli tweet sonrası halktan gelen tepkiler üzerine, asker hakkında soruşturma ve tweet attığının kanıtlanması durumunda ise yargılanma emri vermiş, aynı gün Eğitim Bakanı Azzam ed-Dahil, bir öğretmenin Mekkedeki okuldan el-Cumuma ırkçılık yüzünden nakledildiği haberinin ardından konu hakkında soruşturma açılmasını istemişti.

Kral Selman, 10 Nisanda Sağlık Bakanı Ahmed bir Akil el-Hatibi, babasının başka bir hastaneye naklini isteyen bir vatandaşla tartışmasından bir süre sonra görevinden azletti.

- Terörle Mücadele seviyesi

100 gün boyunca Suudi polisini hedef alan çeşitli olaylar sonrası Suudi yetkililer bu kişilerden bazılarının yakalandığını duyurdu. 28 Nisanda emniyet güçleri, ABD in Riyad Büyükelçiliği e yönelik bomba yüklü araçla saldırı girişimini engelledi. Suudi emniyet birimleri, aralarında 81i DAEŞ üyesi olduğu iddia edilen 92 kişiyi, çeşitli yerleşim yerleri ve bazı askerlere saldırı planları yaptıkları gerekçesiyle tutukladı.

- Dış sorunlar İran, Yemen krizi ve bölgesel konular

Kral Selman yönetime gelişinin 7inci haftasında oğullarından birinin komutanlık edeceği Yemene yönelik Kararlılık Fırtınası savaşının sinyalini verdi. Suudi Arabistan bu operasyonla Sünni koalisyonun doğuşu olan Yemen operasyonunu başlatarak, Yemende meşruiyeti destekleme, İran ile yüzleşmeden İranın bölgesel nüfuzunu zayıflatma stratejisi izliyordu.

-Filistin dosyası

Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı İsmail Heniyye 2 Mayıs a, Suudi Arabistanın Fetih ve Hamas arasındaki ayrışmanın sona ermesi ve Filistinlilerin birleşmesi konusunda sarf ettiği çabalara değindi.