İsveç Kraliyet Bilim Akademisi tarafından Nobel Kimya Ödülüne layık görülen Prof. Dr. Aziz Sancar, yıllarca verdiği emeklerin ardından ödüle layık görülmekten büyük memnuniyet duyduğunu belirterek, En çok ülkem için sevindim. Türkiyeye bilim lazım, güç durumdan çıkıp Avrupa düzeyine varılması için bilim gerekli. O yönden katkı sunduğum için de çok sevinçliyim dedi.

Chapel Hill kasabasındaki Kuzey Carolina Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya ve Biyofizik Bölümünde çalışmalarını sürdüren Sancar, büyük ödül sonrası duygularını laboratuvarında paylaştı.

Sabah saat 5te gelen telefona eşinin yanıt verdiğini ifade eden Sancar, telefondaki kişinin Stockholmden aradıklarını ve çok önemli bir telefon görüşmesi yapmak istediklerini söylediğini, eşinin de kendisini şaşkınlıkla uyandırdığını anlattı. Sancar, eşi Gwenin Stockholmden aradıklarını söylemesini o anda algılayamadığını belirterek Uyandım, telefona gittim. Bana Nobel Kimya Ödülünü aldığımı söylediler. Ben de uykulu haldeyken gerektiği şekilde teşekkür etmeye çalıştım dedi.

Kendisine haberi veren kişinin ödülü kimlerin kazandığını yarım saat içinde de basına bildireceklerini aktardığını kaydeden Sancar, hazırlanarak hemen laboratuvarına geldiğini dile getirdi.

Aziz Sancar ve eşi Prof. Dr. Gwen Sancar

KİMYA ÖDÜLÜNÜ BEKLEMİYORDUM

Ödülü açıkçası bu yıl beklemediğini aktaran Sancar, daha çok tıp ağırlıklı araştırmalara odaklandığını, dolayısıyla kimya alanında bir ödülü beklemediğini söyledi. Sancar, Ancak çalışmalarımın hem tıp yönü hem de kimya yönü var. Tıp ödülünü alacağımı düşünüyordum. Fakat o ödül iki gün önce verildiği için artık olmaz diye düşünüyordum. Dolayısıyla bu kimya ödülünü beklemiyordum. Biraz sürpriz oldu diye konuştu.

EN ÇOK MEMLEKETİM İÇİN SEVİNDİM

Sancar, bu yıl olmasa bile bir gün bu ödülü alacağını bildiğini dile getirerek Yaptığım katkılardan dolayı bu ödülü alacağımı evet biliyordum ifadesini kullandı.

Ödülü almaktan büyük onur duyduğunu belirten Sancar, sözlerini şöyle sürdürdü: Benim için yaptığım araştırmalar, verdiğim onca emek için tabii ki büyük memnuniyet verici bir ödül. Ayrıca ailem için sevindim. Çünkü büyük bir aileyiz. Sekiz öz, iki üvey kardeşim var. Onlar için çok sevindim. Ancak en çok memleketim için sevindim. Türkiye için bence bilim lazım, Türkiyenin kalkınması için, bu güç durumdan çıkıp Avrupa düzeyine varması için bilim gerekli.

Türkiyeden devlet büyüklerinin kendilerini aradığını ve tebrik ettikleri bilgisini veren Sancar, Türkiyeden sağ olsunlar çok arayan oldu. Başbakan Ahmet Davutoğlu aradı, konuştum çok memnun oldum. Sayın Kemal Kılıçdaroğlu aradı dedi.

BEN TÜRKÜM, O KADAR

Ödülü aldığının duyurulmasından sonra kendisine dünyanın birçok medya kuruluşundan ulaştıklarını ve bundan memnuniyet duyduğunu belirten Sancar, ancak bazı medya organlarının sorularından ve sosyal medyada kendisinin kökenine ilişkin yorumlardan rahatsızlık duyduğunu dile getirdi.

İngiliz yayın kuruluşu BBCnin telefon ettiğini aktaran Sancar Bana Arap mısınız, kısmen mi Türksünüz? diye sorarak saygısızlık yaptılar. BBCye söyledim, Arapça konuşmuyorum, Kürtçe konuşmuyorum, ben Türküm dedim. Güneydoğulu olunca bundan kaçamıyorsunuz ama kendimi öyle biliyorum. BBCye de söyledim, size de öyle söylüyorum diye konuştu.

Sancar, BBCnin bana sorduğu ilk soru Siz Arap mısınız? oldu. Ben Türküm, o kadar. Mardinde doğmuşsam, Cizrede de doğmuşsam, Karsta da doğmuşsam ben Türküm dedi.

Kendisini ödüle götüren çalışması hakkında da bilgi veren Sancar, şunları kaydetti: DNA onarımı insanı kansere karşı korumakta önemli. Çünkü kanser yapan etkenlerin çoğu DNAyı bozuyor ve o yolla kansere sebep oluyor. Biz, DNA kendini nasıl onarıyor, hücreler kendini nasıl kansere karşı müdafaa ediyor, bunu aydınlattık. Ayrıca bu DNA onarımının bir de kanser tedavisi için önemi var. Çünkü kanseri tedavi etmek için kullanılan ilaçların çoğu, kanser hücrelerinin DNAsını tahrip ediyor ve kanser hücreleri onu tamir etmeye çalışıyor. Biz de orada girişim yapıp kanser ilaçlarının daha etkili olmasına çalışıyoruz.

Sancar, çalışmalarının hastalara ulaşmasının zaman alacağına işaret ederek Şimdilik tedavi bakımından bu mümkün değil. Ancak koruma bakımından yaptığımız araştırmaların önemi var değerlendirmesinde bulundu.

Devam eden önemli başka çalışmaları olduğuna da değinen Sancar, sözlerine şöyle devam etti: Ben Nobel ödülünü DNA onarımı konusunda aldım. Bir de gündelik uyku düzenimizi, sağlık düzenimizi ayarlayan içimizde bir saat var. O saatin mekanizması üzerinde çalışıyorum. Bunların arasındaki bağlantıyı buldum. İkisinin bağlantısı da hem insanları kanserden kurtarmak hem de tedaviyi daha etkili kılmak için çalışıyoruz. Mayıs ayında bütün DNA genomunun onarım haritasını çizdik. Bunun tedavi için önemli bir gelişme olduğunu düşünüyoruz. Onu geliştirmeye çalışıyoruz. Bu içimizde bulunduğunu söylediğimiz saat mekanizması üzerinde çalışan bir sürü bilim adamı var. Bu saat, dört gen tarafından kontrol edilir ve bir genini biz keşfettik. Ben bu Nobeli, ya DNA onarımı ya da bu saat mekanizması üzerine alırım diye düşünüyordum.

İNANMAK OLDUKÇA GÜÇTÜ

Sancar gibi Kuzey Carolina Üniversitesinde Biyokimya ve Biyofizik Bölümünde öğretim üyesi olarak görev yapan eşi Gwen Sancar da sabah saatlerinde gelen telefonla büyük sevinç yaşadıklarını söyledi.

Gwen, duygularını şöyle paylaştı: Bugün sabah saat 5 sularında telefon çaldı. Ben açtım. Aziz ile görüşmek istediklerini söylediler. Ben de şu anda saatin sabah 5 olduğunun farkında olup olmadıklarını sordum. Onlar da çok önemli bir telefon görüşmesi olduğunu ifade ettiler. Stockholmden aradıklarını söylediklerinde ben anladım ne olduğunu tabii. Hemen Azizi uyandırdım. Telefonda ödülü kabul edip etmediğini, Stockholme gelip gelemeyeceklerini sordular. Görüşme sonrası Azizle oturduk ve bir süre birbirimize baktık. Bu gerçek mi diye düşündük, inanmak oldukça güçtü. İkimiz de çok mutlu olduk.

CUMHURBAŞKANI ARAYIP TEBRİK ETTİ

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2015 Nobel Kimya Ödülünü kazanan Aziz Sancarı telefonla arayarak tebrik etti.

Cumhurbaşkanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre; Erdoğan, ödül haberinin kendisini de memnun ettiğini belirttiği Sancarı, başarısından dolayı en kalbi duygularıyla tebrik etti. Cumhurbaşkanı Erdoğanın, Sancara bundan sonraki ilmi çalışmalarında da başarılar dilediği öğrenildi. Sancar ise Cumhurbaşkanı Erdoğana nezaketinden dolayı teşekkürlerini sunarak bu mutlu anında sevincinin Cumhurbaşkanı tarafından da paylaşılmasından büyük memnuniyet duyduğunu ifade ettiği belirtildi.

Aynı zamanda ABD vatandaşı olan Türk asıllı Aziz Sancar, ABDli Paul Modrich ve İsveçli Tomas Lindahl ile birlikte 2015 Nobel Kimya Ödülüne layık görüldü. İsveçteki Nobel Komitesinden yapılan açıklamaya göre; Sancar, Lindahl ve Modrich, hücrelerin hasar gören DNAları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmaları nedeniyle 2015 Nobel Kimya Ödülüne layık görüldü.

AA