Türkiye ile Rusya arasında yaşanan kriz iki ülke arasında en çok ihracatın gerçekleştirildiği nokta olan Samsundan yapılan ticaret olumsuz etkilendi. Samsun Gümrük Müdürlüğünden 2014 yılında 1 milyar 228 milyon 906 dolarlık ihracat yapılırken bunun 700 milyon doları Rusyaya gerçekleştirildi. Samsundan yıllık 500 bin ton yaş sebze ve meyve Rusyaya ihraç edilirken yaşanan kriz nedeniyle gemilerin götürdüğü ürünler Rusya Gümrüğünde kaldı. Gemilerle giden ürünlerin bir kısmı gümrüğe indirilemediği için bekletildiği ifade edildi.
Özellikle Rusyaya gönderilemeyen yaş sebze ve meyvenin iç piyasaya sürülmesi fiyatlarda da düşüşe neden oldu. Pazardaki yaş sebze ve meyve fiyatlarından bir haftada yüzde 40a varan düşüş yaşandı. Fiyatlardaki düşüş vatandaşları sevindirirken yaşanan kriz nedeniyle ticari faaliyetleri olumsuz etkilenen ihracatçılar ise geleceğe endişe ile baktıklarını belirtti.
İHRACATÇILAR ENDİŞELİ
Rusyaya yaş sebze ve meyve ihracatı yapan Kalyoncu Grup Samsun Bölge Müdürü Ahmet Yılmaz, yaşanan krizi endişe ile karşıladıklarını dile getirerek şunları söyledi:
24 Kasımdan bu tarafa, yaklaşık 30 bin ton deniz yoluyla Samsundan çıkan mal vardı. Bu malın şu ana kadar Rusya gümrüğünden 3 bin tona yakını geçti. Bunların ne kadarı geri dönecek bilemiyoruz. Bugün itibariyle Rusyadan şuana kadar aldığımız bilgiye göre iki gemi mallarıyla birlikte geri dönüşe geçti. Rusya bu malları kabul etmedi. 11 ve 12nci aylar Rusyaya yaş sebze ve meyvede en tonajlı aylardır. Bu dönemde bir haftada Rusyaya 60-70 bin ton civarında mal gönderilir. Bu kriz yaşandıktan sonra firmalar durdu. Bu mal gitmedi Rusyaya. Kimi, Samsun Limanında TIRlarda, kimi yollarda bekledi. Bu tür durumlar oldu. Şu anda Rusya hükümetinin kararlarından sonra tahliyeler başladı. Daha önce gönderdiğimiz ürünlerin yüzde 100ü boşaltılırken şuanda yüzde 10u Rusya limanına boşaltılıyor. 5 gündür gemiler boşaltılmıyor, bekletiliyor. Giden gemiler orada bekliyor.
Samsun Gümrüğünden yılda 500 bin ton yaş sebze ve meyvenin Rusyaya ihraç edildiğini kaydeden Ahmet Yılmaz, Şuan bu mallar iç piyasaya yöneldi. Rusyaya ihracat yapan 250 firma var. Bunların hepsi tedirgin. Ocak ayından itibaren bu sıkıntıları daha fazla hissedeceğiz. Çünkü şuan yapılan anlaşmalar var. Ocak ayından itibaren krizi daha çok hissedeceğiz. Bu işten yüzbinlerce insan ekmek yiyor. Bu işin durması demek bu insanların işsiz kalması demek diye konuştu.
PAZARDA FİYATLAR DÜŞTÜ
Samsun Sabit Seyyar Pazarcılar ve Manavlar Esnaf Odası Başkanı Muhammet Yazıcı ise, Rusyaya gitmesi gereken yaş sebze ve meyvenin iç piyasa verilmesi nedeniyle fiyatlarda yüzde 40a varan düşüş olduğunu söyledi. Yazıcı, Şuanda Türkiyenin ürettiği sebze ve meyve kendisine fazla. Üretilen ürünler iç piyasa fazla olduğu için fiyatlarda hemen düşüş meydana geldi. Eğer süreç böyle devam ederse Rusyaya sebze ve meyve ihracatı yapılamazsa, pazardaki fiyatlarda daha da düşüş olur. Esnaf için bir sorun olmaz. Ucuza alıp ucuza satarız. Ama ülkemiz için ihracatta böyle bir durumun olması çok iyi olmaz dedi.
İKİ TARAFIN BİRBİRİNE İHTİYACI VAR
Samsun Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Hüseyin Yalgında, Rusyanın ekonomisindeki devalüasyon nedeniyle yaklaşık son bir yıldır Samsun Limanından yapılan ticarette daralma ve duraksama olduğunu anlattı.
Yalgın, Rusyanın ekonomisindeki daralma nedeniyle zaten bir etki vardı. Yaşanan son süreç sonucunda da Rusyaya gönderilemeyen ürünler iç piyasaya sürüldü. Bunun en büyük göstergesi yaş sebze ve meyve fiyatlarında yaşanan düşüştür. Sonuç olarak her iki tarafın da birbirine ihtiyacı var şeklinde konuştu.
Yaprak KOÇER/SAMSUN, (DHA)
