İran krizi, Avrupa ve ABDnin ardından Almanya ile S. Arabistanın arasını açtı. Veliaht Prens Selman, nükleer anlaşmayı savunan Almanyanın firmalarını kamu ihalelerinden men etti. Karardan en çok Siemens, Bayer, Boehringer ve Daimler Mercedes etkilenecek. Almanya 2017de 6,6 milyar avro ihracat yapmıştı. Suudi Arabistanda 800 Alman firması faaliyet gösteriyor.

İranla yapılan nükleer anlaşmayı Rusya ve Çinle savunacağını açıklayan Almanyaya ilk şantaj Riyaddan geldi. Veliaht Prens Muhammed bin Selmanın talimatıyla Almanya ile ekonomik ilişkiler hedef alındı. Alman şirketleri kamu ihalelerinden men edilirken, 6,6 milyar avroluk ihracat da tehdit altında.

ABDde Trump yönetiminin işbaşına gelmesiyle Avrupa ile açılan mesafe, Washingtonun İranla yapılan nükleer anlaşmadan çekilmesiyle derinleşirken, Berlin-Riyad ilişkileri de kopma noktasına geldi. Almanya Başbakanı Angela Merkelin, nükleer anlaşma konusunda Rusya ve Çin ile birlikte hareket edeceklerini açıklaması sonrası Suudi Arabistandan Almanyaya ekonomik yaptırım hamlesi geldi. Alman Der Spiegel dergisinin haberine göre, Suudi Arabistan, Alman şirketleri ile iş ilişkilerini durdurdu ve kamu ihalelerine almama kararı aldı. Hedefte 6.6 milyar avroluk ihracat da var.

Haberde, talimatı bizzat Veliaht Prens Muhammed bin Selmanın verdiği belirtilirken, bu karardan en çok Siemens, Bayer, Boehringer ve Daimler şirketlerinin etkileneceği ifade ediliyor. Almanya için önemli bir ticari partner olan Suudi Arabistanın bu kararının Alman ekonomisini nasıl etkileyeceği merak ediliyor. Zira Almanya istatistik ofisinin kayıtlarına göre, 2017 yılında Almanyanın Suudi Arabistana gerçekleştirdiği ihracat 6,6 milyar avro değerinde. Haberde, Siemensin geçtiğimiz yıl Suudi Arabistanda elektrik santrali üretmek için 400 milyon dolar değerinde bir ihale kazandığı, Daimlerin ise Riyad ve Ciddedeki toplu taşıma hizmetleri için 600 Mercedes marka otobüs siparişi aldığı hatırlatıldı.

Konuyla ilgili haber ajansı Reutersın sorularını yanıtlayan Daimler sözcüsü, Spiegelin haberini teyit edemeyeceklerini belirtirken, Siemens, Bayer ve Boehringer şirketleri henüz açıklama yapmak istemediklerini bildirdi. Suudi Arabistandan da henüz konuyla ilgili net bir açıklama gelmedi. Ancak Riyadda bulunan bir üst düzey Alman şirket yöneticisi, “kararın acı veren sonuçlarının şimdiden sağlık sisteminde hissedildiğini” ifade ederek haberi kısmen doğrulamış oldu. Spiegelin haberine göre Suudi Arabistanda yaklaşık 800 Alman firması faaliyet gösteriyor.

Riyad, Almanyanın eski Dışişleri Bakanı Sigmar Gabrielin Suudi Arabistanın Lübnan politikasını eleştirmesi sonrası Kasım 2017de Berlindeki büyükelçisini de geri çekmişti. Gabriel, Suudi Arabistanı bölgede “serüven” peşinde olmakla eleştirmişti. Suudi Arabistan, ABD Başkanı Donald Trumpın çekileceğini açıkladığı İranla yapılan nükleer anlaşmaya Almanyanın bağlı kalmayı istemesinden rahatsızlık duyuyor.

Filistin eleştirisine cevap

Suudi Arabistanın ABD Büyükelçisi Prens Halid bin Selman, Cuma günü Twitter hesabından yaptığı açıklamalarla Filistin meselesi üzerinden ülkesine yönelik yapılan eleştirileri hedef aldı. Veliaht Prens Muhammed bin Selmanın küçük kardeşi olan Halid bin Selman, ülkesinin Filistin politikasını eleştirenleri İranın ajandasını takip etmekle suçlayarak, Riyadın Filistini en fazla savunan ülkelerin başında geldiğini savundu. Prens, Filistin meselesini manipüle edenlerin İranı takip ettiğini iddia etti. İran rejiminin, İsrail işgaline karşı Filistin direnişini savunduğunu iddia ettiğini söyleyen Prens Halid, ancak Tahranın bunun yerine Arap başkentlerini ele geçirmeyi ve orada katliamlar gerçekleştirmeyi istediğini savundu. Prens Halid, “Bazı taraflar Suudi Arabistanın duruşunu manipüle edip, küçük ve ucuz kazanımlar elde etmek için fırsat kolluyor” ifadelerini kullandı. Başta Suudi Arabistan olmak üzere bazı Arap ülkeleri, İsrailin son haftalarda Gazzede işlediği katliamlara ve Trump yönetiminin Kudüsü “İsrailin başkenti” olarak tanıma ve büyükelçiliğini taşıma kararlarına sessiz kalmakla eleştiriliyordu.