Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, "Enflasyon Raporu 2022-I"in tanıtımı amacıyla kurumun Ankara'daki idare merkezinde bilgilendirme toplantısı düzenledi.

Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu, "Enflasyonun 2022 yıl sonunda %23,2 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %11,8).

Enflasyonun 2023 yıl sonunda %8,2 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %7,0)" dedi.

TCMB Başkanı Kavcıoğlu "O gün (20 Aralık 2021) Merkez Bankası tek kuruş satmadı. Bireyseller, kurumsallar, yurt dışı yaklaşık 2,250 milyar dolar satarak kuru düşürdü." dedi.

Kavcıoğlu, "Dolarizasyonun etkisinin sıfırlanması birinci önceliğimiz. Liralaşmanın enflasyonun üzerinde çok olumlu etkisi olacaktır. Dezenflasyon sürecini hızlı bir şekilde başlatacağız. Liralaşma süreciyle enflasyon tek haneye inecek ve Türkiye'nin gündeminden kalkacak." ifadelerini kullandı.

TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nun açıklamalarından satır başları;

Emtia fiyatları yüksek seyrini sürdürüyor. Omicron varyantının ortaya çıkmasıyla ham petrol fiyatının gerilmesine neden olsa da fiyatlar ocak ayında yükseldi. Doğal gaz fiyatları 2021 düzeylerine göre oldukça yüksek seyrediyor. Enerji dışı emtia fiyatları ekim rapor dönemine göre artışını sürdürdü.

DÜNYADA ENFLASYON YÜKSELİYOR

Küresel navlun maliyetlerinin yüksek seviyeleri ve arz talep gibi unsurların ektisiyle küresel enflasyonda dikkat çeken artışlar görülüyor. Dünya genelinde gerek manşet gerekse çekirdek enflasyon yükseliş kazandı.

Gelişmiş ülke merkez bankalarının arasında söylem ayrışmasının arttığını görüyoruz. Gelişmekte olan ülkelerin bir çoğunda da güncel enflasyon gerçekleşmeleri ve enflasyon beklentileri hedefin üzerinde seyrediyor.

Salgının seyri ve gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikalarındaki bekleyişleri küresel risk iştahı ve portföy hareketleri üzerinde etkili olmaya devam edeceğini düşünüyoruz.

Çin dışındaki hisse senedi piyasalarına da girişler olduğu, Türkiye'ye yönelik sermaye girişleri Kasım ayında devam ederken,. Aralık ayında çıkış gözlendi. Net ihracatın yıllık büyümeye katkısı 6,8 yüzde puan ile oldukça yüksek seviyededir.  İktisadi faaliyetin yılın son çeyreğinde de güçlü seyrettiği görülüyor. Aşılamanın hızlanması, küresel ekonomideki toparlanma sürecini destekliyor.

Vaka sayılarında artış gözlense de aşılamanın yardımıyla izolasyon tedbirleri küresel ölçekte daha gevşek tutuluyor.

Kartla harcama verilerine göre salgından daha çok etkilenen hizmet sektörlerinde artış oranlarının daha yüksek olduğunu görüyoruz.

İSTİHDAM ARTIŞININ DEVAM EDECEĞİNİ ÖNGÖRÜYORUZ

İlave kapasite ihtiyacının önümüzdeki dönemde de yatırım talebini destekleyecek bir unsur olduğunu değerlendiriyoruz. İstihdam hizmetler sektörünün öncülüğünde artış eğilimini koruyor. Önümüzdeki dönemde istihdam artışının devam edeceğini öngörüyoruz.

TİCARİ KREDİLERDEKİ GELİŞMELERİ ÖNEMSİYORUZ

İhracat miktarı artış eğilimi korudu, ithalat miktarı ise yatay seyretti. Cari işlemler dengesinde 2022 yılında fazla vereceğini öngörüyoruz.

Firma ve konut kredileri ivmelenirken, ihtiyaç kredisi yatay seyretmeye devam etti. Ticari kredilerdeki gelişmeleri önemsiyoruz.

DÖVİZ KURUNDAKİ YÜKSEKLİK ENFLASYONDA ETKİLİ OLDU

Yılın son çeyreğinde döviz kuru gelişmeleri enflasyondaki yükselişin en önemli belirleyicilerinden biri oldu. Enflasyondaki yükselişte temel mal, gıda ve enerji grupları öne çıktı. Ertelenen harcamalar üçüncü çeyrekte hızlı bir şekilde gerçekleşti ve iç talep ivmelendi. İç talebin olumlu seyrini koruduğunu gözlemliyoruz. Dış talep olumlu seyrini korudu. Büyümenin daha dengeli bir kompozisyonda gerçekleştiğini değerlendiriyoruz.

Döviz kurlarına endeksli fiyatlama davranışları enflasyondaki yükselişin en önemli belirleyicisi oldu. Kur gelişmelerinin ve artış eğilimini koruyan ithalat fiyatlarının yanı sıra tedarik zincirlerindeki aksamalar da üretici fiyatlarının yükselmesine neden oluyor. Navlun fiyatları arz yönlü sorunların sürdüğünü teyit ediyor.

500 BAZ PUAN İNDİRİM YAPTIK

Para politikasının etkilendiği talep unsurları çekirdek enflasyon gelişmeleri ve arz şoklarının ayrışmasına yönelik analizleri değerlendirdik. Politika faizinde eylül aralık döneminde toplamda 500 baz puan indirim yaptık. Ocak ayında 1 haftalık repo faiz oranını yüzde 14 oranında sabit tutulmasına karar verdik.

Orta vadeli tahminler üretilirken başlangıç noktası olarak şimdiki iktisadi görünümü esas aldık. Gıda fiyatlar, küresel büyüme gibi dışsal unsurlar için varsayımlarımızı gözden geçirdik.

PETROL FİYATI VARSAYIMI GÜNCELLENDİ

Uluslararası emtia fiyatları geçtiğimiz rapor döneminde yüksek seyrini korumakla beraber oynak bir seyir izledi. Ham petrol fiyatları aralı kayında düşüş gösterirken ocak ayında Omicron varyantının ektilerinin sınırlı kalacağı beklentisiyle tekrar yükseldi.

Ham petrol fiyatlarına ilişkin varsayımlarımız 2022 yılında ortalama 80.4 dolara, 2023 yılında ortalama 74.3 dolara güncellendi.

İthalat fiyatlarının genel seviyesine ilişkin varsayımlarımız da yukarı yönlü incelendi. Gıda fiyatları başta döviz kuru olmak üzere tarımsal gelişmeleri dikkate alarak 2022 ve 2023 için yukarı yönlü güncelledik. Küresel enflasyondaki artışa bağlı olarak 2022 yılında finansal koşulların bir önceki öngörülenden daha sıkı olacağını varsaydık.

YIL SONU ENFLASYON TAHMİNİ

Enflasyonun kademeli olarak hedeflere yakınsayacağını öngörüyoruz. Enflasyonun 2022 yıl sonunda %23,2 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %11,8).

Enflasyonun 2023 yıl sonunda %8,2 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %7,0).

2022 yıl sonu gıda enflasyonu tahmini yüzde 13,9'dan yüzde 24,2'ye yükseldi. 2023 yıl sonu gıda enflasyon tahmini yüzde 10 oldu.

Enflasyonun, %70 olasılıkla 2022 yılı sonunda %18,6-27,8 aralığında -orta noktası %23,2- gerçekleşeceğini öngörüyoruz (Önceki %9,6-14,0 aralığı ile %11,8).

Enflasyonun, %70 olasılıkla 2023 yılı sonunda %3,4-13,0 aralığında -orta noktası %8,2- gerçekleşeceğini öngörüyoruz (Önceki %4,6-9,4 aralığı ile %7,0).

Sağlıksız fiyat oluşumlarının zemini ortadan kaldırılmıştır. Önümüzdeki aylarda dezenflasyon sürecinin başlamasını öngörüyoruz.

Ticari ve bireysel kredileri yakından takip ediyoruz. Alınmış olan kararların birikimli etkilerini yeni yılın ilk çeyreği ile birlikte yakından takip ediyoruz.

MB'nin tüm politika araçlarında TL'yi öncelikleyen geniş kapsamlı bir politika çerçevesini gözden geçirme sürecini yürütüyoruz, bu kapsamda liralaştırma süreci MB'nin politikalarının asli unsurlarından biridir.

20 ARALIK'TA MERKEZ BANKASI TEK KURUŞ SATMAMIŞTIR

Bireysel ve kurumsallar 20 Aralık'ta 2,25 milyar dolar sattı. Bilançoda rezervlerin düşmesine yönelik yorumlar yanlıştır. Rezervlerdeki düşüşte BOTAŞ'a yapılan döviz satışı etkili oldu. Rezervlerimizin yükseltilmesi yönündeki çalışmalarımız yoğun şekilde devam ediyor. BAE ile swap anlaşması yaptık. 1-2 ülke ile görüşmelerimiz devam ediyor.

LİRALAŞMANIN ENFLASYON ÜZERİNDE ETKİSİ OLUMLU OLACAK

Bir yandan hedefli kredilerle ihracat ve cari dengeyi, yatırımları ve istihdamı destekleyerek; diğer yandan kredi büyümesini dengeli bir bileşimle istikrarlı kılacak adımları atarak fiyat istikrarının sürdürülebilir bir zeminde tesis edilmesine katkı sunacağız.

TCMB’nin politika gözden geçirme sürecinde liralaşma stratejisi çerçevesinde, yakın, orta ve uzun vadede devreye alınacak tüm uygulamaların odağı, fiyat istikrarının sürdürülebilir bir zeminde yeniden şekillenmesi amacıyla finansal sistemin liralaşmasını sağlamak olacaktır.

Dış ticaretin yerel parayla yaygınlaşması noktasında swap anlaşmalarının çok önemli olduğunu görüyoruz, daha da göreceksiniz.

Hükümetin üretim, yatırım ve istihdam önceliğini desteklemek bize kanunla verilmiş bir yetki. Dolarizasyonun etkisinin sıfırlanması birinci önceliğimiz. Liralaşmanın enflasyonun üzerinde çok olumlu etkisi olacaktır. Dezenflasyon sürecini hızlı bir şekilde başlatacağız.

MALİYET DÜŞÜYOR VADE UZUYOR

Faizlerle ilgili bankalarla bizde görüşüyoruz. Gerekli adımları bankalarda atacak. Biz faizi yüzde 14'e indirdik. Bankalarda herkes bunu çok iyi anlasın. Bankacılık sektöründe iki türlü mevduat var. Bankaları yüzde 14 ile fonluyorum. Ortalama vadesi 3 ay. İkincisi kur korumalı mevduatta 3 puan fark verilebilir dedik. Dolarizasyon etkisinin yanında fiyatlara yansıyacak analizi de iyi yapmak gerekir. Bankanın ortalama maliyetleri yüzde 16-17 civarında. Bu maliyetlerle yüzde 30'larda kredi vermeleri doğru değil. TCMB olarak bu maliyetlerle yüksek faizli kredi verilmesine razı değiliz. Cumhurbaşkanımız bu konuda söylediklerinde haklıdır. Bankacılık sektörü kaynaklarında maliyet düşüyor, vade uzuyor. Bankacılık sektörünün Merkez Bankasının sağladığı imkanları kendi imkanlarıyla birleştirerek üretimi finanse etmeleri konusunda gerekeni yapmaları lazım.

Merkez Bankası bütün kararlarını teknik verilere göre vermektedir. Biz teknik verilere göre karar vermeye devam edeceğiz.