1 Kasımdan itibaren devreye giren ÖTV desteğiyle birlikte küçük ve orta sınıftaki otomobillerin fiyatları yüzde 10 düştü. Bu da sektöre az da olsa son 2 ayda derin bir nefes aldırdı. Bu indirimleri bazı firmalar kampanyalarla destekleyerek yüzde 20lerin üzerine çıkarırken, bazıları ise ‘sıfır faiz gibi finansal fırsatlar sunarak güçlendirdiler. Durum böyle olunca kur artışlarından dolayı son aylarda alımı erteleyen vatandaşlar kasım ayında showroomlara adeta akın etti. Showroom trafiği ay başından bu yana 3-4 kat artarken, bunun ne kadarının satışlara yansıdığını ise kasım ayı resmi sonuçlarında net olarak göreceğiz. Ama sadece 21 bin adetlik satışın yapıldığı ekim ayına göre en az 3 kat artış olacağı ortada.

VATANDAŞ TEPKİLİ

Hürriyeten Emre Özpeynirci, fiyatlarda yaşanan durumu köşesinden aktardı; Vatandaşlar fiyatların gerçek anlamda inmediğini, ÖTV indirimi öncesinde yükseltildiği için sanki inmiş gibi gösterildiğini şikayet ediyorlardı. Yani ortada ciddi bir fırsatçılık suçlaması vardı. Hem de Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrakın uyarılarına rağmen...

Bu şikayetlerin sayısı çoğalınca sıkı bir araştırma yapma gereği duydum. Bunun için de bazı uzmanlara danışıp, 2016 yılından bu yana fiyatlardaki değişimi hem Euro hem TL bazında inceledim. Türkiyede çok satan bazı otomobillerin liste fiyatları üzerinden incelemeler yapıp, bayilerden alınan aylık fiyatları o ayki ortalama kur ile hesapladım. Sonuç olarak gelen şikayetlerin bazılarının gerçekten de doğru olduğunu gördüm. Şimdi bu konuda marka ve model ismi vermeden bazı örnekler paylaşmak istiyorum.

Türkiyede çok satan X marka bir otomobilin fiyatı 2016 yılında ortalama 12 bin 11 Euro iken (Euro ortalaması 3.4 TL) 2017de kurdaki artışla birlikte 11 bin 209 Euroya (Euro ortalaması 4.07 TL) gerilemiş. Bu aracın 2018 yılı ortalaması ise 12 bin 58 Euro olarak gözüküyor. Bunda da Euroyu ortalama 4.85 TL olarak hesaplamışlar. Ama gelin görün ki bu aracın ÖTV indirimi öncesi fiyatı bir anda 15 bin 893 Euroya yükselmiş. ÖTV indirimi sonrası ise fiyat 13 bin 770 Euroya gerilemiş. Hem ÖTV öncesi hem ÖTV sonrası fiyatlarda kur 6.1 TL olarak hesaplanmış. Yani görünen o ki, bu otomobilin fiyatı ÖTV indirimi öncesine göre yüzde 13 düşerken, 2018 yılı ortalamasına göre ise yüzde 14 yükselmiş. (İsterseniz bu fiyatları ortalama Euro kuru ile çarptığınızda aracın TL fiyatını bulabilirsiniz)

İncelediğim bir başka çok satan otomobilin 2016 yılında ortalama fiyatı 23 bin 400 Euro iken, 2017 yılında 22 bin 976 Euroya inmiş. TL fiyatlarına göre 2016 yılında bu araçta ortalama Euro kurunu 3.48 TL, 2017 yılında ise 4.26 TL olarak hesaplamışlar. 2018 yılı ortalamasında ise aracın fiyatı 4.65 TLlik Euro hesabıyla 21 bin 916 Euroya inmiş. Ama gelin görün ki ÖTV indirimi öncesinde aracın fiyatı bir anda 26 bin 189 Euroya yükselmiş. ÖTV indirimi sonrasında da fiyat 24 bin 98 Euroya gerilemiş. Yani ekim ayında fiyat bir anda 3 yıllık ortalamanın üzerine çıkmış. ÖTV indirimiyle aracın fiyatı ekim ayına göre yüzde 8 inmiş gibi gözükürken, 2018 yılı ortalamasına göre ise yüzde 10 yükselmiş.

İncelediğim otomobillerin yarıdan fazlasında böylesine bir hareket söz konusu. Yani fiyatlar indirilmiş gibi gözükse de aslında büyük zam yapılmış. Ama bazı modellerde gerçekten indirim yapıldığına da şahit oldum. Yine Türkiyede çok satan bir otomobili incelediğimde, fiyatların gerçekten indirildiğini gördüm. Bu modelin 2016 fiyat ortalaması 33 bin 970 Euro iken, 2017 yılında 33 bin 749 Euro, 2018 yılında ise 36 bin Euro olmuş. Ekim ayında ÖTV indirimi öncesinde 34 bin 928 Euroya satılan bu araç, ÖTV indirimi sonrası ise 26 bin 885 Euroya gerilemiş. Yani hem ekim ayına göre indirim hem de son 3 yılı göre ciddi fiyat avantajı oluşmuş.

2 İHTİMAL VAR

Sonuç olarak Euroda artış ortada. Kasım 2016da 3.53 TL olan Euro, Kasım 2017de 4.52 TLye çıkmış. Yani yüzde 28lik bir artış söz konusu. Kasım 2018de ise Euro 6.1 TL ile 2017 yılı aynı dönemine göre yüzde 35 yükselmiş. Yani otomobil fiyatlarında bir artışın olması normal ama normal olmayan şey, ÖTV indirimi öncesinde ekim ayındaki büyük yükseliş.

Bunun bana göre 2 ihtimali olabilir;

Birinci ihtimal, otomobil markaları Euro daha da yükselir korkusuyla önceden fazla zam yapmışlar. “Nasılsa satışlar duracak, bu artış bize ileride iskonto şansı verir. Vatandaşı psikolojik olarak indirimli araç almış gibi mutlu ederiz” diye düşünüp fiyat listelerine zammı yüklemişler.

İkinci ihtimal ise vatandaşlar bu araçların gerçek maliyeti olan Euronun 3 yılda kaç TLye denk geleceğine bakmayacağı için satıcılar kendilerine aşırı güvenmiş. Euro artınca hemen zam yapıp, inince fiyatları o kadar düşürmüyorlar gibi. ÖTV indirimi gelince de bazı modellerde hiç indirim olmadığı gibi ortalama fiyatlarının üstünde satılmaya başlanmış.

Yani sonuç olarak ne yazık ki otomotiv sektöründe de fırsatçılar var. Bunların tespit edilmesi de çok ama çok kolay. Bu yüzden nasıl böyle bir hata yapıyorlar inanılır gibi değil. Açık açık çıkıp, biz şu nedenden dolayı artırdık, şimdi bu yüzden indirim yaptık demeliler. Aksi takdirde vatandaşları kandırmanın cezası ağır olabilir, benden söylemesi...