Gelirlerinin büyük kısmını ham petrolden elde ülkelerin, düşen fiyatlar nedeniyle ihracatlarını kısmasının ardından sıkıntıya giren reel ekonominin oyuncuları, arzın sabitlenmesi kararının ardından ihracat artışı beklentisine girdi.

Dünyada hızlı bir ivmeyle artan enerji ihtiyacı, petrolün önemini de aynı paralelde artırıyor. Temel ihtiyaç maddelerinin bir kısmının ham petrolden üretilmesi ve tüm sektörlerin dolaylı da olsa petrole bağlı çalışıyor olması nedeniyle petrol fiyatlarındaki gelişmeler, ülke ekonomilerini direkt etkiliyor. 

Dolayısıyla son bir yıldır azalan ivme ile fiyatları 30 dolar/varil seviyesinin altına gelen ham petrol, dünya ekonomisinin önemli aktörlerinin korkulu rüyası haline gelmiş durumda. Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan İstanbul Tüccarlar Kulübü Başkanı İlker Önel, özellikle petrol ihraç eden ve gelirlerinin büyük kısmını petrolden elde eden ülkelerin ciddi bir darboğazın hatta negatif büyümenin eşiğine geldiğini söyledi. 

İthal mala talep azaldı

2014 haziran ayında 115 dolar seviyelerine gelen ham petrol fiyatlarının, 2015 yılı itibariyle ciddi biçimde düşmeye başladığını hatırlatan İlker Önel, arzın artması ve dünya genelinde yaşanan durgunluğa bağlı olarak talep düşüşünün, fiyatları aşağı yönlü tetikleyen sebepler olarak yansıdığına dikkat çekti. 

Önel Fiyatlardaki aşağı yönlü gidiş, maliyetlerin altına gelmeye başlayınca ihracatımızın temelini oluşturan Irak, Rusya, İran ve Ortadoğu ülkelerinden mal talebinin azalmasına sebep oldu. Gelirleri düşen ülkeler de ithal mala olan talebi azaltmak zorunda kaldı dedi.

Son günlerde OPEC üyesi ülkeler ile Rusya arasındaki arzın ocak ayındaki rakamda dondurulması kararının ardından ham petrol fiyatlarının topalanmasına neden olduğunu belirten Önel, şunları söyledi:

Karar sonrası toparlayan ham petrol fiyatları uzun bir aradan sonra tekrar yukarı yönlü artışa geçti. Her ne kadar ülkemiz net petrol ithalatçısı olup fiyatların düşmesi cari açığımıza olumlu yansıdı ise de ihracatımız temelini oluşutran ülkelerin ekonomik darboğaz yaşaması ihractımıza ciddi sekte vurmuştu.

Büyümeye yardımcı olacak

Enerji fiyatlarının optimum seviyede olması dünya ekonomisini ve en önemlisi ülkemizin ekonomisine olumlu katkı yapacağını düşünüyorum. Bu yıl için 160-170 milyar dolar ihracat hedefi olan ülkemiz için pozitif bir ayrışma yaratır. İhracat artışı reel piyasayı rahatlatacağı gibi büyümemize olumlu katkı yapar.

Geçtiğimiz günlerde büyük petrol üreticisi ülkeler Rusya, İran, Suudi Arabistan ve Venezuela Dohada kritik bir zirve yapmış, zirvede ülkelerin üretimi ocak ayındaki seviyelerde dondurmak için anlaştığı açıklanmıştı. Açıklamanın ardından 30 dolar olan rent petrolün varil fiyatı; 34 doların üzerine çıkmıştı.