Yargıtay, yüz binlerce Bağ-Kurluya emsal olacak bir karar verdi. Kararla 2000 yılından önce vergi kaydı, esnaf odası kaydı bulunan veya bu dönemden önce belli bir süre kaydı olup silinenlere ikinci bir fırsat kapısı aralandı. Bağ-Kurlular yıllardır bu kararı bekliyordu.
YOK SAYILDILAR
Olay neydi? 4 Ekim 2000de çıkan bir yasa ile belirlenen süre içinde (bu süre üç aydı) Bağ-Kura girişini yaptırmayanlara Sizi 4 Ekim 2000den sonra sigortalı sayalım denildi. Ancak bu karar büyük tepki çekti ve Anayasa Mahkemesine kadar gitti. Yüksek Mahkeme, kararı 8 Ağustos 2001de iptal etti. İptal kararına karşı dönemin hükümeti yeni bir yasal düzenleme yaptı. 4956 sayılı kanunla, 4 Ekim 2000de çıkan yasa hükümlerine benzer bir düzenleme yapıldı. Başka bir ifadeyle 2000den önce oda kaydı, vergi kaydı, esnaf sicil kaydı olunan dönemler yok sayıldı. Geriye dönük borçlanma sağlanamadı. Bu nedenle 500 bin esnaf ve sanatkar ile vefat eden esnaf ve sanatkarın bakmakla yükümlü olduğu kişiler bu haktan yararlanamadı. Yani üst üste yapılan düzenlemeler, Anayasa Mahkemesinin iptal kararına rağmen hak kaybına neden oldu.
SİGORTALI SAYILMALIYDI
Yargıtay ise açılan bir davada, 2000 yılından önceki dönemlerin sigortalılığa sayılması yönünde emsal niteliğinde karar verdi. Yargıtayın kararı 1985te çıkan 3165 sayılı Kanuna dayanıyor. Bu kanun, Gelir Vergisi mükellefi olanlar, esnaf ve sanatkarlar siciline kayıtlı bulunanlar veya kanunla kurulu meslek kuruluşlarına kayıtlı bulunanların kayıtlı oldukları tarihten itibaren kendiliğinden (otomatikman) sigortalı sayılacağına hükmediyor.
İSTEDİĞİN KADAR KAZAN
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun kararına göre; 1985-2000 arasında oda, sicil ve vergi kaydı olanlar, ihtiyaçları varsa bu dönemleri sigortaya saydırabilecekler. Ancak bu kayıtların ispat edilmesi gerekiyor. İspat da yetmiyor. Mahkemeye başvurmak şart. Çünkü bu durumdaki kişilerin başvurusunu SGK kabul etmiyor. Kayıtlarını aldıkları evrakla ispatlayanlar dava açarak Yargıtayın bu kararını emsal olarak gösterebiliyor.
Davası olumlu sonuçlanan esnaf, bugünkü basamak ve prim tutarı üzerinden gerektiği kadar süreyi borçlanıp ödeyebiliyor. Bu durum sigortalılığı geri çekeceğinden yaşı da öne alıyor. Yani erken emekliliğin yolunu açıyor. Ayrıca prim eksiği olanlar, eksik primini borçlanmayla giderebiliyor. Örneğin; emekliliği için 7 yıllık prime ihtiyacı olan bir esnaf geçmiş dönemdeki kayıtlı zamanlarını borçlanma hakkı kazanırsa, bu döneme ilişkin ödemeyi yapıp 7 yıl erken emekli olabilecek.
EŞ VE ÇOCUKLARIN DURUMU
2000den önce kaydı olup primi tamamlayamadan vefat edenlerin eşi, çocuğu varsa aynı haktan yararlanabilir. Hak sahiplerinin de Yargıtayın kararına dayanarak dava açması gerekiyor. Bu konuda açılan dava ve taleplerin artması halinde hükümetin yasal düzenleme yapabileceği ifade ediliyor.
KARARIN TAMAMI BURADA
Kararın tamamı burada Dava kararı Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Odasının (TESK) internet adresinde (tesk.org.tr) yer alıyor. Kararı görmek isteyenler TESKin internet sitesine girdikten sonra Mevzuatlar başlığı altında yer alan Genelgeler kısmına giriş yapacak. Bu adımı izleyenler önce 2015 yılı Genelgeleri bölümünü ardından da 19 Nolu Genelge 17.02.2015 (Sigortalılık Başlangıcının Tespiti Hk.) başlığına giriş yapacak. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Esas: 2009/21-10, Karar: 2009/52, karar tarihi 04.02.2009.)
