Türkiye ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) arasında, Anadoludan borularla gelen suyun yönetilmesiyle ilgili devam eden kriz, iki ülke arasındaki mali protokolü de tıkanma noktasına getirdi. KKTC hükümetinin büyük ortağı, su konusunda tutumlarından geri adım atmayacaklarını açıklarken, KKTC Maliye Bakanlığı, Türkiye ile mali protokol imzalanmadığı için memur ve emeklilere 13üncü maaşları ödemekte zorlanıyor. 1.6 milyar lira maliyetle Anamurdan denizin 250 metre altından askılı boru sistemiyle Girneye ulaşan suyun yönetimi konusundaki krizin temelinde, Tüketicilerden faturayı kim toplayacak? sorusu yatıyor. KKTC tarafı, mevcut belediyelerin ve belediyelerin kurduğu şirketin, su faturalarını tahsil etmesini istiyor. Türkiye tarafı ise, suyun KKTCye bedava verildiğini, Ada içindeki su dağıtımının maliyetinin ise, KKTC tarafından karşılanmasını istiyor.

600 MİLYON YATIRIM

Hürriyetten Ömer Bilgenin haberine göre su dağıtım maliyetinin içinde KKTCdeki pompa istasyonlarının elektrik maliyeti ile arıtma tesisinin işletilmesi bulunuyor. Türkiye ayrıca mevcut dağıtım hatlarının yenilenmesi gerektiğine dikkat çekerek, KKTC içinde ek 600 milyon liralık yatırıma dikkat çekiyor. Türkiye mevcut belediyelerin, günümüzde su fatura tahsilat oranlarının çok düşük olduğunu, çoğunluğunun mali krizde bulunduğunu ve 600 milyon liralık ek yatırımı da yapmak için kaynağının olmadığına dikkat çekiyor ve suyun özel şirketlerin de katılacağı bir sistemle işletilmesini istiyor. Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu son olarak, su yönetimi ve yatırımın, sorun çözülene kadar Türkiye Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından yapılmasını teklif etti.

KKTC REDDETTİ

KKTCde koalisyon hükümetinin büyük ortağı Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) önceki akşam Türkiyenin yaptığı, içinde özel şirketlerinin de bulunduğu DSİ yönetimi teklifini ele aldı. CTP Genel Başkanı ve eski Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, DSİ formülünü kabul etmediklerini belirterek, suyu mevcut belediyelerin yönetimi konusundaki tavırlarından geri adım atmayacaklarını açıkladı. Bu arada, bir süre Türkiye vanaları kapattı iddialarına yol açan borulardan gelen su ise, iki aydır denize boşaltılıyor. Su projesini yöneten DSİ, suyun teknik nedenlerle denize boşaltıldığını açıklıyor. Ancak Adada gerçek nedenin işletme krizi olduğu yönünde genel bir görüş hakim.

İKİNCİ KRİZ MALİ PROTOKOLDE SU

krizi KKTC ile Türkiyeyi bu yıl sona eren mali protokolün yenilenmesi konusunda da karşı karşıya getirdi. Mali protokolün içine, ek bir protokolle su yönetimi ve yatırımlarının da girmesi gerekiyor. Ancak Türkiyenin yardımlarını belirleyen 2016-1018 mali protokolündeki tek sorun su yönetimi değil. KKTC tarafı, geçmiş mali protokollerde Türkiyeden yardımları almış ancak imzaladığı reformları yerine getirmemişti.

1 MİLYAR LİRA YILLIK YARDIM

Türkiyenin yıllık bir milyarı aşan yardımını, yapılacak reformlara bağlıyor. KKTC Meclisi, 2016 bütçesini onayladı, ancak Türkiyeden alınacak yardım miktarı belli olmadığı için, tahmini durumuna düştü. KKTCde kamuda çalışanlar ve emekliler her yıl aralık ayında maaşlarının yanında 13üncü maaş da alıyor. Maliyenin kasasında yıl sonlarında kaynak kalmaması nedeniyle 13üncü maaşlar genellikle bir sonraki yılın bütçesinden avans kullanılarak ödeniyor. Maliye Bakanlığı Türkiye ile mali protokolün imzalanmaması nedeniyle bu yıl Türkiyeden avans alamıyor. Bu nedenle, hükümet, 13üncü maaş ödemesinde sıkıntı yaşıyor. 13üncü maaşlar ödenirse, çiftçinin devletten alacakları aksayacak.

kıbrıs,su,anlaşma