Memorial Dicle Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümünden Doç. Dr. Deniz Gökalp, vücutta B12 vitamin eksikliği nedeniyle ortaya çıkan şikayetlerin ortadan kaldırmanın mümkün olduğunu ifade etti.

B12 vitamin eksikliğine karşı zamanında önlem alınmadığı takdirde nörolojik ve zihinsel bozukluklar ortaya çıkabileceğine değinen Doç. Dr. Gökalp, bu konuda son derece hassas davranılması gerektiğini dile getirdi.

Doç. Dr. Gökalp Vejetaryen beslenenler B12 vitamin eksikliğine dikkat etmelidir. B12 vitamin eksikliği, son yıllarda yaygın görülen bir sağlık sorunudur. Sinir dokusunun sağlığı ve kırmızı kan hücresi üretimi için gerekli olan B12, vücut tarafından üretilmez. Kırmızı et, tavuk, balık, karaciğer, deniz ürünleri, süt, yumurta, yoğurt ve peynirde bolca bulunan B12, sebze ve meyve grubunda bulunmamaktadır.  Özellikle vejetaryen beslenme tipi uygulayanların çok dikkat etmesi gereken bir vitamindir. B12 ile zenginleştirilmiş yiyeceklerle takviye yapılabilir dedi.

B12 YÖNÜNDEN ZENGİN BESİNLERİN TÜKETİMİNE DİKKAT EDİLMELİ

B12 yönünden zengin besinlerin tüketimine dikkat edilmesi gerektiğini aktaran Doç. Dr. Gökalp Kaynatma süresinin uzaması ve derecesinin yükselmesi, B12 vitamininin kaybını artırır. Karaciğerin suda haşlandıktan sonra suyunun dökülmesi, balık haşlandıktan sonra suyunun dökülmesi B12 vitaminin kaybını artıran sebepler arasındadır. Etler ızgara yapılırken sıcaklık ve damlayan suyla B12 vitamininin yüzde 30u, nemli sıcaklıktaysa yüzde 10-20sinin kaybolduğu bilinmektedir. UHT yani uzun raf ömürlü sütlerdeki kayıp yüzde 7-10 civarındayken yüzde 30 kadarı da kaynamayla kaybolmaktadır diye konuştu.

EN ÇOK 50 YAŞ VE SONRASINDA GÖRÜLÜR

B12 vitamin eksikliğinin en çok 50 yaş ve sonrası olduğunu ifade eden Doç. Dr. Gökalp B12 vitaminin vücut tarafından emilmesi zorlaşır. Vejetaryenlerin B12 ile güçlendirilmiş yiyeceklere yönelmesi veya B12 desteği için doktora danışmaları gerekir. Zayıflama amaçlı mide-bağırsak ameliyatı olanlar, alkol alışkanlığı bulunan ve aşırı alkol kullanan kişiler, yetersiz beslenen küçük çocuklar veya hamileler, antibiyotik sonrası bağırsakta aşırı bakteri bulunması B12 eksikliği yaratır.

Uzun  süredir şeker hastalığı olanlar ve mide ilacı kullananlar; ayrıca AIDS hastası olan veya HIV pozitifli kişiler de B12 vitamin eksikliği açısından risk altındadır şeklinde konuştu.

EKSİKLİĞİ DEPRESYON SEBEBİ

B12 eksikliğinin 65 yaş ve üstünün depresyona soktuğunu anlatan Doç. Dr. Gökalp B12 eksikliğinden ilk olarak beyin ve sinir dokusu etkilenir. Denge kaybı, yürümede zorluk, dilin şişmesi, uyuşma, karıncalanma, halsizlik, iştahsızlık, hafıza kaybı, dikkat dağınıklığı, ishal ve kulakta çınlama gibi şikayetler ortaya çıkar. Ayrıca, zihinsel fonksiyonlarda bozulmaya neden olduğu için yaşlı hastalarda alzheimerla karıştırılabilir. B12 eksikliği yaşlılarda oldukça yaygındır. Bu yaş grubunda depresyonun temel nedenlerinden biridir.  65 yaş üstünde B12 eksikliği oranı yüzde 3 veya 42 arasında saptanmıştır. Yaşlılarda B12 eksikliğine erkenden tanı konmalıdır; çünkü kolayca tedavi edilebilir ve eğer tedavi edilmezse geri döndürülemez. Nörolojik hastalıklara neden olur. B12 eksikliğini düzeltmek mental fonksiyonları ve hastaların yaşam kalitesini yükseltmektedir ifadelerini kullandı.

BEBEKTE GÖRÜLEN B12 EKSİKLİĞİ HEMEN TEDAVİ EDİLMELİ

Bebekte görülen B12 eksikliğinin hemen tedavi edilmesi gerektiğine vurgu yapan Doç. Dr. Gökalp sözlerini şöyle sürdürdü:

B12 vitamin eksikliği bebekler için de risk oluşturur. Büyüme geriliği, hareket ile ilgili sorunlar ve gelişimsel sorunlar en önemli belirtileridir. Yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde görülen B12 eksikliği en kısa sürede önlem alınması gereken önemli bir durumdur. Bağırsak hastalığı olanlar 50 yaşın üzerindeki kişiler, vejetaryenler, gebe kalmayı planlayan kadınlar B12 vitaminini multivitamin ilaç olarak günde 6-30 mikrogram almalıdırlar. B12 vitamin eksikliği belirtileri, vücut rezervleri tamamen tükeninceye kadar kendini belli etmez. Bu nedenle B12 vitamin takviyesi almayı her zaman göz önünde bulundurmak önem kazanır. Kandaki B12 seviyesini yükseltmek için vitamin takviyesi alınabilir ya da hayvansal ürünlerin tüketimi artırılabilir. Ancak kandaki seviyesine göre en uygun destek dozu doktora danışılmalıdır.

B12 eksikliği tedavisi, güçlü B12 hapları ya da iğneleriyle kısa sürede tedavi edilebilir. İnsan bedeni 5 yıllık B12 vitamini depolayabilir. B12 vitamini fazlalığı zararlı değildir. Alınan B12 vitamininin fazlası idrarla zararsız şekilde vücuttan atılmaktadır. B12 vitamini sinir tahribatını önler, doğurganlığı sağlar, hücre oluşumunu ve uzun yaşamasını sağlar, sinir uçlarının normal gelişimini kolaylaştırır, hafızanın güçlenmesine ve öğrenmeye yardım eder; ayrıca enerji metabolizmasında ve sinir sisteminde önemli fonksiyonları vardır.

İHA