Kistler, kadınların en korktuğu rahim hastalıkları arasında. Bu kistlerden biri var ki hem yoğun ağrılarla acı çektiriyor hem de kısırlığa neden olabiliyor.
Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Dr. Serkan Oral, üreme çağındaki kadınlarda görülen çikolata kistinin rahim içinde endometrium(rahim zarı) denilen ve rahmin içini kaplayan dokudan kaynaklandığını belirterek nasıl oluştuğu hakkında şunları söylüyor: Bu zar (endometrium dokusu), konumlandığı doğal bölge dışında yumurtalık, rahim arkası boşluklar, karın zarı yüzeyi, idrar torbası ve bağırsak gibi bölümlere de yerleşebiliyor. Her ay adet döngüsünde kalınlaşıp dökülen endometriumun, rahim dışındaki bölgelerde de kanama ve dökülmeleri devam eder ancak vücut dışına çıkamaz ve birikir. Biriktiği bölgede zamanla koyu kıvamlı, çikolataya benzer kahverengi ve yapışkan bir sıvı şekline dönüşür. Bu sebeple de ortamdaki bu doku kalıntıları ile birlikte bazı kistler meydana gelir. Oral, adet sırasında yoğun ağrı, adet öncesi gerginlik, cinsel ilişkide acı duyma ve kısırlık yaratan kistin, kadınların hemen hemen yarısında bulunduğuna dikkat çekiyor.
KİSTLER YIRTILIRSA TEHLİKELİ
Herhangi bir sorunu bulunmayan kadınlarda aylık gebe kalma oranı ortalama yüzde 15-20 arasında. Endometriozisli kadınlarda ise aylık gebelik oranının yüzde 2 ile 10 arasında bulunduğunu anlatan Uzman Dr. Serkan Oral bulgu veriyor: Tüplere yerleştiği zaman ya tüpü tamamen kapatır ya da iyice daraltarak spermin ve yumurtanın geçişini engeller. İçinde koyu kahverengi sıvı bulunan bu kistler, tedavi edilmeyip büyük hacimlere ulaşırsa yırtılabilir batın boşluğuna yayılır ve ciddi komplikasyonlara neden olur.
ÇİKOLATA YEMEYLE İLGİSİ YOK
Peki günlük yaşamda, beslenmede nasıl bir hata yapılıyor ki bu kist oluşuyor? Burada kesinlikle bir hata bulumuyor! Yiyeceklerin ve çikolata yemenin hastalıkla hiçbir ilişkisi yok. Tıp, nedenlerini araştırsa da henüz tam olarak bilinmiyor. Adet öncesi sancılar, cinsel ilişkide acı gibi başlıca belirtilerle seyrediyor. Bu tip sancıları olanlarda hastalıkla ilgili muayene ve testler yapılması gerektiğini vurguluyor uzman ve ekliyor: Yapılan araştırmalarda kadınların ortalama yüzde 10nunda çikolata kisti saptanmıştır. Kısırlık sorunu olan kadın hastaların ise yaklaşık olarak yüzde 40ında çikolata kisti söz konusu.
ÜREME FONKSİYONLARINI ZAYIFLATIYOR
Kadın Hastalıkları Uzmanı Dr. Serkan Oral, çikolata kisti ile kısırlık sorunu arasındaki ilişkinin nasıl olduğu hakkında şu bilgileri aktarıyor: Endometrium, rahim içindeki doğal eylemini, rahim dışında konumlandığı bölgede de gösterdiğinden dolayı döktüğü kalıntılar çevre dokularda adezyonlara yani yapışıklığa neden olmaktadır. Bu yapışıklıklar, sistemin anatomik yapısını etkileyerek organların fonksiyonlarını zayıflatıyor. Özellikle fallop tüplerine yerleşmesi halinde tüplerin tıkanmasına neden olarak, sperm ve yumurta hücresinin bir araya gelmesini engelliyor.
YAŞ 35İ GEÇMİŞSE...
Çikolata kisti, rahim dışında konumlandığı bölgede yarattığı çeşitli komplikasyonların yanı sıra, hamileliğe engel olan faktörler arasında yer alıyor. Benzer şikayetlerle başvuran hastalara yapılan ilk muayenede öncelikle yumurta rezervlerinin incelendiğini belirten uzman, yaşa dikkat çekiyor: Yumurta rezevlerinin hamilelik için yeterli bir düzeyde olduğu saptanırsa ve kist tek bir yumurtaya etki etmiş ise, laparoskopik yöntemle çıkarılıyor ve adezyonlar yani yapışıklıklar gideriliyor. Daha sonraki aşamada ise kadının yaşına bağlı olarak 6 ile 12 ay içerisinde gebeliğin doğal yollardan elde edilmesi bekleniyor. Şayet gebelik oluşmaz ise tüp bebek yöntemine başvurmak gerekebilir. Ancak yumurta rezervlerinin yetersiz olduğu ve yaşın 35 ve üzeri olması halinde, tüp bebek tedavi yöntemlerine beklemeden başvurmak gebelik şansını verir.
TEDAVİSİ GECİKMEMELİ
Bu hastalıktan dolayı hamile kalamama sorunlarının giderilebilmesi için cerrahi müdahale gerekebileceğinin altını çizen Serkan Oral, tedavi yöntemleri hakkında da görüşlerini paylaştI: Hastanın yaşı ve yumurta rezervlerini baz alıyoruz öncelikle. Genel olarak kistin neden olduğu adezyonların temizlenmesiyle hamileliğe engel olan sorunlar ekarte edilebiliyor. Burada erken teşhis önemli. Çikolata kistinin erken teşhis ve tedavisi sayesinde, çoğu hasta herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymadan doğal yollardan hamile kalabiliyor. Tedavinin gecikmesi ve aksatılması sonucunda meydana gelen adezyonlar, embriyonun rahim içine yerleşmesine engel oluyor. Bunların yanı sıra dış gebelik ve yumurtalık fonksiyonlarının tamamen yitirilebileceği ciddi kısırlık sorunları yaşanabiliyor.
Kistin başlıca belirtileri
-Adet dönemlerinde ve sonrasında ağrı
-Cinsel ilişki esnasında ağrı
-İdrar yaparken yanma hissi
-Aşırı miktarda adet kanamaları
-İshal
-Kısırlık
Gebeliği nasıl engelliyor?
-Çikolata kistinden salgılanan bazı hormonlar, fallop tüplerinin işlevselliğini etkileyebilir.
-Embriyonun rahim içine yerleşmesini engelleyebilir.
-Gebeliğin ilk haftalarında düşük riskine yol açabilir.
