SENİM TANAY KARAKUŞ

senim.tanay@posta.com.tr

Erkeklerde en sık görülen ikinci kanser türü olan prostat kanseri, kansere bağlı ölümlerin önde gelen nedenlerinden biri olarak biliniyor. Ancak her prostat büyümesi, prostat kanseri demek de değil.

15 Eylül Dünya Prostat Gününde, erkeklerin korkulu rüyası haline gelen prostat hastalıkları hakkında merak edilenleri anlatan İstanbul Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalından Prof. Dr. Ateş Kadıoğlu Doğru bir yaşam tarzı ve düzenli bir beslenme sistemiyle olası riskleri azaltmanız mümkün diyor ve ekliyor: Teşhis konar konmaz uygulanmaya başlayan etkin tedavi yöntemleriyle prostat büyümesiyle vedalaşabilirsiniz.

Prostat nedir?

Prostat, sadece erkeklerde bulunan ve idrar yolunun etrafını saran bir salgı bezidir. Prostat, mesanenin altında, makatın önünde, içinden mesaneden idrarı boşaltmaya yarayan kanalın (uretra) geçtiği, testisten ve meni torbasından gelen meninin boşaldığı organdır. Salgıladığı sıvıyla meniye sperm fonksiyonunda önemli rol oynayan bazı maddeleri ekler. Genç erkeklerde ortalama 18-20 gr ölçülen prostat bezi 40 yaşlarına kadar bu boyutta kalır, bu yaşlardan itibaren büyümeye başlar.

Prostat büyümesi nedir, prostat neden büyür?

Prostat büyümesi, prostatın en sık görülen hastalığıdır. İyi huylu prostat büyümesi ya da hekimlerin deyişiyle Benign Prostat  Hiperplazisi (BPH), prostat bezinin büyüyerek içinden geçen idrar yolunu sıkıştırması ve buna bağlı idrar yakınmalarının ortaya çıktığı durumdur.

Hastalık genellikle 50 yaşından büyük erkeklerde görülmektedir. Yaşla birlikte şikayetlerde artma gözlenir. Türkiyede yapılan bir çalışmada bu oran yaklaşık olarak yüzde 24 olarak bildirildi. TÜİK verilerine göre; Türkiyede yaklaşık 3.2 milyon BPH hastası olduğu tahmin ediliyor. Uluslararası çalışmalarda BPH oranı yüzde 24-35 arası olarak gösteriliyor.

Prostat büyümesinin nedeni, kesin olarak bilinmemekle beraber en iyi bilinen nedeni yaşlanmadır. Prostatın büyümesi ve gelişimi erkeklik hormonlarının etkisi altındadır. Ergenlik döneminden önce erkeklik hormonu salgılaması duran hastalarda prostat büyümesi olur. İlerleyen yaşlarda erkeklik hormonu konsantrasyonu azalmasına rağmen BPH sıklığı artmaktadır.  Bu yaşlarda yüksek östrodiol/testosteron seviyelerinin de prostat büyümesine neden olabileceği belirtiliyor. Hastalığın nasıl oluştuğu net olarak bilinmese de ilerleyen yaşın ve erkeklik hormonu maruziyetinin ana etkenler olduğu düşünülmektedir. İleri yaş, erkeklik hormonu, genetik gibi değiştirilemeyen nedenler ile birlikte bazı çevresel ve diyet faktörlerinin de prostat büyümesinde etken olabileceği gösterilmiştir.

Prostat büyümesinin belirtileri nelerdir?

Prostatın iyi huylu büyümesine bağlı olarak Alt Üriner Sistem Semptomları denilen işemenin depolama ve boşaltım evreleriyle ilgili sorunlar ortaya çıkar. Depolama belirtileri; sık idrara çıkma, gece idrar yapma, idrar kaçırma, ani sıkışma hissi olarak bilinmektedir. Boşaltım belirtileri ise; idrara başlama gecikme, aralıklı (kesik kesik) idrar yapma, idrar yapmakta zorlanma, idrar yaparken yanma, idrarı tam boşaltamama şikayetleri olarak tanımlanmaktadır. Prostat büyümesi için gerekli tedavi almayan hastalarda ise hastalığın ilerlemesine bağlı olarak ciddi sorunlar ortaya çıkar. Prostat büyümesi ilerledikçe idrar akımında kademeli olarak azalma görülürken idrar torbasının  tam olarak boşalmamasına bağlı olarak mesanede kalan idrar miktarı artar bunun sonucu olarak idrar torbasının ve idrar yollarının yapısında birtakım değişikler olur. İlerleyen dönemlerde ani idrar kesilmesine ve sonda takılmasına gerek duyulabilir.

Uzun dönem tedavisiz kalan hastalarda:

- İdrar torbasında taş oluşumu
- İdrar torbasının yapısının bozulması ve içinde cep oluşması(divertikül).
- Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
- Kronik böbrek yetersizliği oluşabilir.

İyi huylu prostat büyümesinin erken tanısı için neler yapmak gerekir?

Prostat büyümesini erken teşhis etmek için bilinen bir tetkik yoktur. Genel olarak hastanın şikayetleri teşhis koymak için yeterli olmaktadır. Ayrıca hastaların şikayetlerinin şiddetinin belirlenmesinde IPSS adı verilen sorgulama formları kullanılmaktadır.Tedavi başlanacak hastalarda idrar tahlili ve idrar akım testi (üroflowmetri) tedavinin takibi açısından yapılması gereken tetkiklerdendir. Ancak prostat büyümesine eşlik eden prostat kanseri ihtimaline karşın tüm hastalar yıllık kandan prostat spesifik antijen (PSA:prostattan salgılanan ve kana belli oranda geçen bir protein) testi ve parmakla rektal muayene ile değerlendirilmelidir.

HER PROSTAT BÜYÜMESİ KANSERE DÖNÜŞÜR MÜ?

(Haberin devamını okumak için diğer sayfaya geçiniz.)

Paging.create(2, 1);