SENİM TANAY KARAKUŞ

senim.tanay@posta.com.tr

twitter.com/senimtanay

Doğumla beraber yeni bir hayat başlıyor. Bu dönemde özellikle ilk 6 ay büyümenin en hızlı olduğu zaman. Hayatın hiçbir döneminde bu kadar hızlı bir büyüme gerçekleşmiyor. Peki bu dönemde büyüme ve gelişme nasıl sağlanacak? Bu kadar hızlı büyümeyi sağlayacak besin tartışmasız anne sütü...

İstanbul Florence Nightingale Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Başak Namdar Çelikkan anne sütünü mamadan ayıran farkları ve annelerin en sık sorduğu soruları posta.com.tr için anlatıyor...

Günümüzde yapılan bilimsel araştırma sonuçlarına göre; bebeklerin doğdukları andan itibaren ilk 6 ay sadece anne sütü almaları, su dahil hiçbir ek besin almamaları, ek gıdaya ancak 6. ayda başlamaları ve annelerin 2 yaşına kadar emzirmeye devam etmeleri öneriliyor. Maliyetin düşük olması, içindeki antikorlar sayesinde hastalıkları önlemesi, artık besin bırakmamasından dolayı en ekonomik, en yararlı ve en çevre dostu beslenme biçimi. Bu sebeplerden dolayı anne sütü, doğal beslenmedir. Bu dönemde emzirme sayesinde bebeğinizle aranızda duygusal bir bağ oluşacak ve her dakika temas halinde olacaksınız. Doğumdan hemen sonra eğer annenin önemli bir sağlık sebebi yok ise, bebeğini hemen emzirmesi hem sütünü daha hem de emzirme başarınızı artıracaktır.

Anne sütünün mamadan farkları nelerdir?

- Anne sütü hazmı daha kolaydır; çünkü bizdendir, bizim yapı taşlarımızdan oluşur. Beslenme sıklığı mamaya göre daha fazladır. Orkestra şefi bebektir, kararı o verir. Daha çabuk uyanır ve acıkır. Her ağladığında emzirebilirsiniz. Mama alan bebek ise, daha uzun saatler uyur. Anne bunu bebeğin karnı şimdi doydu diye algılar; ama esas olay mamanın hazmının zor olmasıdır. Mama, inek sütü proteinlerinden oluşmaktadır ve hazmı zordur. Bebek daha kolay kabız olur ve gaz şikayetleri daha fazladır.

- Hayatı kolaylaştırır. Emzirme dönemi tatil için de en ideal dönemdir. Meme ucu sterildir. Mama alma, hazırlama, biberon temizliği ve gece yarısı su ısıtma derdiniz yoktur.

- Emzirme ile anne ve bebek arasındaki bağ da kuvvetlenir. Fiziksel bağ bebekler için önemlidir. Daha güvenli, sıcak ve konforlu olmalarını sağlar. Tensel temas annedeki oksitosin hormonu salınımını uyarmaktadır. Bu hormon süt akışını sağlayan hormondur.

- Beyin ve sinir dokusu gelişimi için gerekli yağ asitleri anne sütünde daha fazladır.

- Kolesterol miktarı daha yüksektir.

- Bebeğin büyümesini sağlayan demir, çinko gibi minerallerin emilimi mamaya ve inek sütüne oranla daha yüksektir.

Anne sütü bu kadar önemli diyoruz. Peki annelerin en sık sorduğu sorular neler?

Ne kadar sıklıkla emzirmeliyim?  

Anne sütü için belli saat aralıkları  yoktur. İlk aylar bebek ne zaman isterse emzirin. Her bebek için süre farklıdır. İhtiyaca göre değişir.

Bebeğin gazını her emzirmede çıkarmalıyım?

Anne sütü alan bebeğin her emzirme sonrası gazını çıkarmaya gerek yoktur. Bebek emzirme sonrası huzursuz ise gazını çıkarabilirsiniz. Eğer formül mama alıyor ise 10-15 dakika yatırmayın , hazmetmesini beklemek gerek.

Sütüm yeterli mi?

Anne sütü alan bebeğin ayda en az 500-600 gr alması gereklidir. Evde annenin takip etmesi gereken ise bezinin günde 5-6 kez dolu bir şekilde ıslatmasıdır. Eğer bunlar var ise bebeğiniz yeterli kilo alıyor demektir.

Bebeğim her emzirdiğinde kaka yapıyor. İshal mi oldu? 

Anne sütü alan bebek kolay kolay ishal olmaz. Evet, her emzirme sonrası kaka yapabilir. Anne sütünün hazmı çok kolaydır. Endişe etmeye gerek yoktur. Ne zaman kan görürseniz  o zaman doktora mutlaka danışmak gerekir. 

Bebeğim kaka yapmıyor. Kabız mı oldu?

Anne sütü alan bebek kabız olması zordur. Anne kabız ise bebekte kabız olabilir. Annenin kabızlığını düzeltmek gerekir.  Bebek huzurlu, karnı rahat, şiş değil ve kusmaları yok ise 7-8 güne kadar beklenebilir.

Bebeğimin gazı var. Rezene çayı verebilir miyim? 

İlk 6 ay bebek sadece anne sütü almalı. Verdiğimiz her ek gıda karma beslenmeye giriyor. Her türlü içeceği anne içmeli. Özellikle asitli yiyeceklerden uzak durmak gerekir. Hem gaz hemde bebekte pişiğe neden olabilirler.

Beslenmem anne sütümü etkiler mi?

Eveti etkiler.  Hızlı kilo vermeyin. Her gün düzenli sebze ve meyve tüketin. Bol su tüketin. Anne ne kadar protein ağırlıklı beslenir ise süt o kadar kaliteli olur. Öğün atlamamalı ve dengeli beslenmelidir. Bitkisel çaylarla ilgili yapılan kontrollü  pek çalışma yok; ancak rezene çayının hem sütü arttırdığı hem de anneden bebeğe geçerek gaz sancılarının azalmasına yardımcı olduğunu gösteren bazı çalışmalar var. 

Sadece beslenmem mi sütümü artırır?

Hayır,  süt yapımını esas etkileyen durum annenin kendine güvenmesi, huzurlu ve yorgun olmamasıdır. Anne her fırsat bulduğunda dinlenmeli. Tabiî göğüslerin doğrudan emzirme tekniği ile boşaltılması da çok önemlidir. Göğüs ne kadar dolu ve gergin ise süt üretimi durur. Emzirmediği  ya da bebeğin boşaltamadığı durumlarda sütü sağarak boşaltmalıyız ki üretim devam etsin.

Yediklerim sütün tadını değiştirir mi?

Evet, değiştirebilir. Eğer bebek sizi emmeyi reddediyorsa yediğiniz bir şeyin tadını beğenmemiş olabilir. Örneğin annenin yediği sarımsak süte geçebilir.  Yapılan araştırmalar genellikle bebeklerin bu tadı sevdiğini göstermiş.

İlk süt nedir? 

Doğumdan itibaren ilk 7 gün gelen süte kolostrum (ağız sütü) denir. Sarı renkte ve koyu kıvamlıdır. Protein, vitamin ve mineral yönünden çok zengindir. Hastalıklara karşı korunmada etkindir.