Multiple Skleroz; hareket aksaklığı, kaslarda güçsüzlük, kısmi felç, dengesizlik, konuşma ve görme bozuklukları gibi çeşitli belirtilerle ortaya çıkabiliyor. Ataklar halinde görülen MS, erkeklere oranla kadınlarda 2 kat daha fazla görülüyor.
26 Mayıs Dünya MS Bilinçlendirme Günü ve MS Haftasında hastalığın nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi veren Nöroloji Uzmanı Dr. Abdullah Özkardeş, MSde her hastanın hikayesinin farklı olduğunu söylüyor.
Beyin ve merkezi sinir sistemini etkileyen MSin nedenleri tam olarak bilinmese de meydana gelen yanlış kodlama sonucu bağışıklık sistemi, vücudun herhangi bir bölümünü yabancı olarak tanımlıyor ve ona karşı savaşıyor. Bağışıklık sisteminin saldırdığı ve harap ettiği sinire göre MS hastalığı farklı bulgular ortaya koyuyor. Ataklar halinde kendini gösteren MS, her kişide farklı şiddet, sıklık ve bulgularla ortaya çıkabiliyor.
ÇALIŞAN KADINLARDA DAHA FAZLA GÖRÜLÜYOR
Genetik yatkınlık ve yetişkin çağlarda alınan virüslerin neden olabileceği MS hastalığına entelektüel, çalışan kadınların yakalanma oranın daha fazla olduğu görülüyor. Dr. Özkardeş, MS hastalığının kadınlarda çocuk sahibi olmayı kısıtlamadığını, hatta hamilelik sürecinde atakların azaldığını söylüyor.
ATAKLAR FARKLI BELİRTİ VEREBİLİR
Hastalığın atakları arasında farklılıklar görülebiliyor. Vücutta yanlış kodlama devam ettiği için ilk atağın ardından bağışıklık sistemi farklı bir siniri hedef seçebiliyor. Özkardeş, bağışıklık sisteminin tahrip ettiği sinire göre her atakta merkezi sinir sisteminin farklı bölgesinin etkilendiğini belirterek belirtiler hakkında şunları söylüyor:
¢ Algıda değişiklikler.
¢ Kaslarda güçsüzlük.
¢ Anormal kas spazmları.
¢ Hareket aksaklığı.
¢ Dengede durmada zorluklar.
¢ Konuşma bozuklukları.
¢ Yutmada zorluk.
¢ Görme bozuklukları.
¢ Aşırı yorgunluk.
¢ Akut veya kronik ağrılar.
¢ İdrar kesesi ve bağırsaklarda şikayet.
¢ Depresyon gibi belirtiler vermektedir.
ATAKLARIN ETKİLERİ AZALTILABİLİR
Muayene, MR çekimi, beyin omurilik sıvısı tahlili, uyarılmış yanıtlar denilen, kol ve bacaklardan elektrik verilip ilgili merkezlerdeki algılama sürelerine bakılmasıyla teşhis edilen hastalığın tam tedavisi bulunmuyor. MS ataklarını ve etkilerini azaltmaya yönelik tedaviler uygulanıyor. Atakların süresini ve etkisini azaltmak amacıyla yüksek doz kortizon tedavisi uygulandığını belirten Dr. Özkardeş, Kortizon sınırlı gün uygulandığı için insan sağlığına fazla bir yan etkisi bulunmamaktadır. Atakları çok sık geçiren hastalarda atak sayısının azaltılması için interferon tedavisi uygulanmaktadır diyor.
KALICI HASAR BIRAKABİLİR
Ataklar sonucu harabiyete uğrayan ve bozulan sinir yapısı zamanla vücut tarafından tamir edilebiliyor. Ataklar aynı sinirde tekrar tekrar gerçekleşirse, vücudun tahrip olan bölgeyi düzeltmeye zamanı olmayabiliyor. Bu durumlarda düzenli ve gerekli tedavi koşulları sağlanmadığı takdirde MS birçok sakatlık ve fonksiyon kaybına neden olabiliyor.
YORUCU İŞLERDEN UZAK DURUN, STRESTEN KORUNUN
MS hastalarının çalışmasında herhangi bir engel bulunmadığını dile getiren Dr. Özkardeş, fonksiyonel kayba göre fiziksel güç isteyen ve vardiyalı işlerde çalışmamak gerektiğini vurgulayarak MS hastalarının dikkat etmesi gereken diğer noktaları şöyle sıralıyor:
¢ Aşırı yorgunlukdan kaçınmak.
¢ Sağlıklı beslenmek.
¢ Günlük yürüyüş ve egzersizler yapmak.
¢ Özellikle kış aylarında görülebilen ağır enfeksiyonlara karşı dikkatli olmak.
¢ Aşırı sıcaklardan kaçınmak.
¢ Hamam, sauna gibi sıcak ortamlar yerine, serin suyla banyo yapmak.
