Türk bilim insanlarının ortak çalışmasıyla tamamen yerli yapay kan üretildi.

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Genel Biyoloji Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Adnan Ayhancı, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumuna (TÜBİTAK) sunulan Multidisipliner Araştırma Projesi önerisi kapsamında tamamen yerli hemoglobin bazlı yapay kan üretiminde ön çalışmaların başarıyla tamamlandığını söyledi.

Projeye ESOGÜ, Anadolu Üniversitesi, Kars Kafkas Üniversitesi, Dicle Üniversitesi ve teknopark şirketi olan Bionkit Biyo-Nano Kimya Teknolojileri Mühendislik-Danışmanlık tarafından destek verildiğini aktaran Ayhancı, proje ile kana duyulan ihtiyacın giderileceğini bildirdi.

Proje kapsamında 8 temel araştırmacının görev aldığını belirten Ayhancı Dünyada birçok ülke, yapay kan üretiyordu. Bizde bu yapay kan üretimini Türkiyede gerçekleştirdik. Kanın temel işlevlerinden biri, vücutta oksijeni taşımak ve bunu dokulara bırakıp onun yerine karbondioksiti almaktır. Yapay kan üretimi, klasik kan bağışına ve nakline bir alternatif değil, aksine destektir. Araştırma ekibimiz, kan bağışının aynı hızla devam etmesi gerektiğine inanmaktadır diye konuştu.

HAYAT KURTARACAK SIVI

Ayhancı, ürettikleri yapay kanın ani ve acil ihtiyaç olduğu durumlarda kullanılabileceğine işaret ederek şöyle devam etti:

Bu yapay kan, hayat kurtaracak bir sıvı. Kan bankalarında kan alındıktan sonra bir aydan fazla saklanamaz, hemen bozulur. Oysa yapay kanı ürettikten sonra bir sene saklayabiliyoruz. Özellikle son zamanlardaki AIDS hastalığını ve diğer birtakım kan yoluyla bulaşan hastalıkları düşünürsek yapay kanla bunların önüne geçmiş olacağız. Son olarak istediğimiz kadar yapay kanı hızlı ve daha ucuz üretebileceğiz.

TÜM KAN GRUPLARIYLA UYUMLU

Üretilen yapay kanın her türlü kan grubuyla uyuştuğuna da değinen Ayhancı, şunları kaydetti:

Tamamen yerli bir ürün olacağı için Türkiyenin belki de ileride oluşabilecek kan ihtiyaçlarını dışarıdan karşılanması zorunluluğunun da önüne geçeceğiz. Kan ürünleri, çok hayati olduğu kadar çok da tehlikelidir. Birtakım istenmeyen kimyasallar veya biyolojik etmenler eklenebilir. Bu nedenle ülkemizin ihtiyacı olan hemoglobin bazlı kan stoğunu kendimizin sağlaması son derece önemlidir. Ayrıca insanlara enjekte edilen bu yapay kan, zaman içinde vücuttan doğal yollarla da atılıyor.

Proje kapsamında ilerleyen süreçte istenilen ortamın oluşturulması durumunda 1 litrelik kanın yaklaşık 1 saatte üretilebileceğini bildiren Doç. Dr. Ayhancı, söz konusu projeyi daha da geliştirmek istediklerini sözlerine ekledi.

AA