Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başkan Obama arasında önceki gün yapılan telefon görüşmesinin ardından şimdi İncirlik Üssünün IŞİDe karşı savaşta daha aktif kullanılması bekleniyor. İşte beş soruda bu mutabakatın ne anlama geldiği: - ABD ile varılan mutabakatla İncirlikin İŞİD hedeflerine karşı ABD hava gücüne açılması AK Parti hükümetinin tutumu açısından ne anlama geliyor? Bu karar, daha önce İncirliki IŞİD e dönük hava harektları için ABDye açmaya yanaşmayan AK Parti hükümeti açısından önemli bir tutum değişikliği anlamına geliyor. AK Parti yönetimi, bu kararı geçici hükümet sırasında aldı. 7 Haziran seçimlerinin ardından kurulacak olası bir koalisyonun Türk dış politikasında değişiklikler yapması beklenirken, bu mutabakatı yeni dönem için bir geçiş kararı olarak değerlendirmek de mümkün. - Bu mutabakat Türk-ABD ilişkileri açısından ne gibi sonuçlar doğurmaya gebe? On aydır bu mutabakata yanaşmayan Ankara , bu süre zarfında Washingtonla özellikle ABDnin PYDyle kurduğu ilişki nedeniyle derin ayrılıklar yaşadı. Anlaşmanın ardından ABD, Türkiye nin bu konudaki kaygılarına daha duyarlı olacaktır. Dolayısıyla Suriyenin kuzeyinde ABD destekli bir Kürt koridoru kurulacağı tartışmaları da büyük oranda dinecektir. Ayrıca bir Amerikan Dışişleri yetkilisi, şimdi Türkiyenin istediği Suriyeli ılımlı muhaliflere yönelik eğit-donat programının da hız kazanabileceğini söyledi. - Başkan Obama ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasındaki ilişkinin son iki yıldır eskiye kıyasla mesafeli seyrettiği hatırlanırsa, Bu ilişkide bir beyaz sayfa açıldı denilebilir mi? Hayır denemez. Bu mutabakat, Türkiyedeki seçimlerden sonra Washingtonın beklediği, iki yıldır gergin süren ABD-Türkiye ilişkilerinde bir reset beklentisi için başlangıç olabilir. Ancak telefonun öteki ucunda Erdoğanın olması, Ankarada dış politikayı fiilen yöneten kişinin şimdilik Erdoğan olmasından kaynaklanıyor. - ABDnin İncirlik imknına kavuşması sahadaki askeri kabiliyetlerini ne şekilde etkileyecektir?
İncirlikin sadece istihbarat için değil saldırı amaçlı da kullanılması konusunda çok bastıran Pentagon, bu mutabakatla iki sonuç hedefliyor. IŞİDi vurmak için Katar ve Körfezdeki uçak gemilerinden kalkan uçakların uçuş mesafesini kısaltıp böylece hem büyük bir tasarruf elde etmek hem de pilotların kaza risklerini azaltmak. Bu durum koalisyonun IŞİDi hedef alan hava operasyonlarının daha etkin bir biçimde yürütülebilmesini sağlayacaktır. - Bu mutabakat nasıl bir sürecin sonunda şekillendi? Son Suruç hadisesi ile ilişkilendirilebilir mi? ABD, bu anlaşma için IŞİDin Türkiyenin Musul Başkonsolosluğunda rehin aldığı 49 kişiyi Eylül 2014te serbest bırakmasından beri bastırıyordu. İki ülke arasında bu yüzden süren gerginlik ise en son 7-8 Temmuzda Ankarada yapılan, Amerikan Savunma Bakanlığının Siyasi Konulardan Sorumlu Müsteşarı Christine Wormuth ve ABDnin IŞİDle Mücadele Özel Temsilcisi emekli Orgeneral John Allenın da katıldığı toplantılarda aşılmıştı. Hürriyete bilgi veren Amerikalı bir kaynak, iki hafta önce varılan prensip anlaşmasının kesinlik kazanabilmesi için Türk tarafının Erdoğan ve Obama arasında bir telefon konuşması yapılması konusunda çok ısrarcı olduğunu söyledi. Dolayısıyla 22 Temmuzda yapılan telefon konuşması, 20 Temmuz Suruç saldırısından önce müzakere edilmeye başlanmıştı. Ancak Suruç, bu telefon konuşmasının yapılması için Beyaz Saray için başka bir güçlü neden oldu. (Tolga Tanış/Hürriyet)
