Birleşmiş Milletler Koruma Sorumluluğu R2P kuralına göre Türkiye, savaştan kaçarak kendisine sığınan 2 milyon mültecinin hakkını savunmak için gerekli müdahale yetkisine sahip.
Zeynep Tuğrul
Suriyedeki terörden kaçmaya çalışan mültecilerin can güvenliği için “Güvenli Bölge” uygulamasını gündeme getiren Ankara, bu talebini 2005 BM Dünya Zirvesinde alınan “Koruma Sorumluluğu-R2P” kararına dayandıracak.
Türkiye, Suriye halkının haklarını, R2Pnin, “Yurttaşlarını, etnik temizlik, savaş suçları, soykırım ve insanlığa karşı suçlardan koruyamayan devletlerde yaşanan krize, uluslararası toplum anında ve etkili müdahalede bulunabilir; silahlı müdahale yapabilir” maddesiyle arayacak.
R2P formülü
Esad Rejiminin başlatıp, DAEŞ ve PYD ile devam eden terör ortamından bu yana milyonlarca sığınmacıya ev sahipliği yapan Türkiye, kucak açtığı mültecilerin “koruma sorumluğunu” da almaktan çekinmiyor.
Ankara, bu sorumluluğunu dünyaya BMnin “Koruma Sorumluluğu-R2P” bildirisi ile duyurmaya hazırlanıyor. Güvenli Bölge konusunda STARa konuşan yetkililer, “Egemenlik sadece hak değil, aynı zamanda sorumluluktur” diyerek, Türkiyenin egemen bir ülke olarak sınır kapısını açtığı Suriyeli mültecilerin sorumluluğunu da taşıdığını vurguladı.
Ankaradan dünyaya mesaj
Türkiyenin, “Güvenlikli Bölge” uygulamasını, hem sığınmacıları Türkiyeye zorunlu göçe mecbur bırakmayacağı, hem de kendilerine gönderilen yardımların güvenle teslim edileceği gerekçelerinden dolayı gündeme getirdiğini vurgulayan yetkili, “Türkiye, bu talebini ise, BM Dünya Zirvesi kararlarından R2P ile hukuksal zemine oturtuyor” dedi.
Ankara, dünyaya, “Güvenlik anlayışının artık devletlerarası gerginlik ve çatışmalarla sınırlı değil. Günümüzde, Suriye gibi devletlerde yaşanan insan hakları ihlalleri, zorunlu nüfus hareketleri ve yoksulluk da uluslararası güvenliği tehdit etmektedir” diyerek seslenecek.
11 Eylül sonrası ABD, Iraka karşı gerçekleştirdiği askeri harekatı da R2Pye dayandırmıştı. BMnin R2P kararı ise, Afrika Birliğinin 2000 yılında yayınlanan kuruluş bildirgesinin, şu maddesine dayanıyor: “Ağır insan hakları ihlalaleri yaşanan ülkelerin komşuları, duruma seyirci kalmamalıdır:”
R2P NEDİR?
Türkçeye “Koruma Sorumluluğu” olarak çevrilen R2P, 2005 yılındaki BM Dünya Zirvesi kararlarından biri olan “Responsibility to Protect” şartının kısaltılmış hali. R2P, BM bildirgesinde ise şu 3 sütun üzerinde yükseliyor:
1- Devletin birinci sorumluluğu yurttaşlarını etnik temizlik, savaş suçları, soykırım ve insanlığa karşı suçlardan korumaktır.
2- Koruma sorumluluğunu yerine getirmekte başarısız olan devletlere karşı koruma sorumluluğu bulunmaktadır.
3- Halkını bu dört suçtan biri ya da bir kaçına karşı koruyamayan ya da korumayan devletlerde yaşanan krize BM Şartının çizdiği sınırlar içinde uluslararası toplum anında ve etkili müdahalede bulunabilir. Soykırım ve kitlesel kıyım durumunun sürekli hale gelmesi durumunda silahlı müdahale yapılabilir.
Suriye sınırına askeri sevkiyat
Gaziantepin Karkamış ilçesinde sınır hattına önceki gün zırhlı araçların konuşlandırılmasının ardından, dün de Kilise askeri araç sevkiyatı yapıldı. IŞİD üyeleri de Karkamışın karşısındaki Cerablusta hendek kazıyor. 5. Zırhlı Tugay Komutanlığından çıkan 32 tank, zırhlı personel taşıyıcılar ve askeri personeli taşıyan otobüsler güvenlik önlemi altında Kilise hareket etti. Tank ve diğer askeri araçlar, Suriye sınırındaki Elbeyli ilçesinde belirlenen noktalara konuşlandırılacak. Kilisin Elbeyli ilçesi Suriye sınırında. Sınırın karşı tarafında stratejik öneme sahip Savran kasabası bulunuyor. IŞİD 1 Haziranda Halep merkezine 40 kilometre uzaklıkta bulunan Savran kasabasını ele geçirmişti. Önceki gün de Karkamış Sınır Kapısı çevresine ve sınır hattındaki bazı noktalara zırhlı araçlar konuşlandırılmıştı. Karkamışın karşı tarafı da IŞİDin kontrolündeki Cerablus kenti. Kentte sessizlik hâkim. Sınıra yakın bölgedeki binalarda kalan IŞİD üyeleri hendek kazıyor. Sınır hattını zaman zaman yaya olarak da kontrol eden ekipler, Suriye tarafındaki gelişmeleri yakından takip ediyor.
HAKKARİDE 2 ŞEHİT
Hakkarinin Şemdinli ilçesine bağlı Derecik beldesi Yeşilova köyü civarında, Yeşilova Hudut Sınır Tabur Komutanlığına bağlı birliklerin rutin faaliyeti sırasında adı açıklanmayan bir asker, Hacıbey Çayına inerek yüzünü yıkamak istedi. Dengesini kaybederek çaya düşen asker ile onu kurtarmak için suya giren arkadaşı, akıntıya kapıldı. Diğer askerler tarafından çaydan çıkarılan 2 asker, müdahaleye rağmen kurtarılamadı.
PKK saldırdı F-16lar vurdu
PKK, 7. Hudut Alay Komutanlığı Dağlıca Üs Bölgesine önceki akşam ve dün sabah makineli tüfek ve havan ile iki kez silahlı saldırıda bulundu. Genelkurmay Başkanlığından yapılan açıklamada, “Terörist ateşlerine, Üs Bölgesinde bulunan unsurlarımız tarafından derhal ateşle karşılık verilmesi üzerine, terörist ateşleri kesilmiştir. Söz konusu silahlı saldırılarda, herhangi zayiat ve hasar meydana gelmemiştir” denildi. Ardından da Türk Hava Kuvvetlerine bağlı 4 F-16 sava uçağı da, terör örgütü militanlarının Dağlıca karakoluna ateş açtığı havan mevzilerini bombalayarak etkisiz hale getirdi.
Örgütün Kandil yalanı
Dağlıca Karakolunu tehdit eden terörist unsurlara yönelik bu hava saldırısı,terör örgütüne yakın sitelerde “Türk uçakları Kandili bombaladı”şeklinde kara propagandaya dönüştürüldü. Dağlıcaya yapılan saldırıya verilen karşılığın terör ögütü tarafından “Suriye” ile ilişkilendirilmesi, aslında saldırının da bir anlamda amacını da deşifre etti.
Patriotlar Suriyeye çevrildi
Kahramanmaraşta 2.5 yıldır aktif olan Patriot hava savunma sistemi, Suriyeden gelecek olası tehditlere karşı 24 saat izleme yapıyor.
Hedefimiz güvenli bölge
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Suriye, Doğu Türkistan, İŞİD ve PYDye ilişkin önemli açıklamalar yaptı. Kalın gündeme ilşkin değerlendirmede, “Suriye konusunda uçuşa yasak bölge oluşturulması tavrımız aynen devam etmektedir. Bu konuyu uluslararası kurum kuruluş ve müttefiklerimiz ile istişare yapmaya devam etmekteyiz. BM, AB ve NATO ile istişare yapılıp görüşlerimiz aktarılmıştır. Sınırda yaşananların sadece Türkiyenin meselesi olmadığı söylenmiştir. Hiç bir zaman tanpon bölge demedik. Uçuşa yasak bölge, güvenli bölge dedik. Ne kadar haklı olduğumuz da her geçen gün anlaşılıyor” dedi
PYD ile temas yok
PYD ile hiç bir şekilde görüşülmediğini belirten Kalın şöyle konuştu: “Yöneticilerinin tutarsız açıklamaları hiçbir şey ifade etmektedir. Kamplara bakıldığında herşey görülmekte. Türkiyeyi itham altında bırakan kampanyaları şiddetle kınıyoruz. Bu kampanyayı yürütenler ateşle oynadığını bilmeleri gerekir.
Daily Telegraphtan Suriye kehaneti
İngilterenin yüksek tirajlı gazetesi Daily Telegraph, Cuma gününe işarete ederek Türkiye, Suriyeye askeri müdahale başlatacak diye yazdı. Gazetenin Ortadoğu muhabiri Richard Spencer imzalı haber, “Türkiye, IŞİD ve Kürtleri durdurmak için Suriye işgaline hazırlanıyor” başlığıyla yayınlandı. “Türk basınının, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanın angajman kurallarında değişikliğe onay verdiğini, bununla hem Esad rejimi, hem de IŞİDin vurulabileceğini bildirdiğini” yazan Spencer, “Türkiyenin amacının mülteciler için ve IŞİDe karşı bir tampon bölge oluşturmak olduğunu” ve Erdoğanın bu hamleyle güneyde bir Kürt devleti oluşmasını önlemeyi amaçladığını belirtiyor.
Kürtlerden değil PYDden rahatsızız
Türkiye, güney sınırındaki gelişmeleri yakından takip ederek her türlü olumsuz senaryoya karşı hazırlığını sürdürürken, diğer yandan atılacak adımlar konusunda da dikkatli olmaya özen gösteriyor. Hem PYD, hem de DEAŞın “ESAD projesi” olduğuna dikkat çekerek, adımları buna göre atmak gerektiğini belirten AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Yasin Aktay,”Suriyede hiç kimse kendi bayrağını taşımıyor. O yüzden kiminle savaştığınızı kestiremezsiniz” dedi. Aktay, “Esas olan, PYDnin arkasındaki gücün kim olduğu. Bu belirsizlik Türkiyenin daha dikkatli ve hassas yaklaşmasının sebebi. Yoksa bir Kürt rahatsızlığı değil. Öyle olsa biz Irak Kürdistanına da karşı olurduk. Türkiye, Irakta Kürt bölgesinin gelişimine katkı sağladı” açıklamasında bulundu. Akay, PYDnin bölgede kendisine tabi olmayan Kürtleri de etnik temizlik yaparak bölgeden gönderip, “arındırılmış alan” oluşturduğuna dikkat çekti.
